WASHINGTON —
İsrialli ve Filistinli görüşmeciler, bugün doğrudan barış görüşmelerini yeniden başlatmak üzere Kudüs'te bir araya geliyor.
İsrail, barış görüşmelerinin başlamasına saatler kala 26 Filistinli mahkumu iyi niyet göstergesi olarak serbest bıraktı.
Mahkumlar gece otobüslere bindirilerek Gazze ve Batı Şeria'ya gönderildi. Mahkum yakınları serbest bırakılanları büyük coşkuyla karşıladı.
Bu Filistinliler'in büyük çoğunluğu, 1980'li yılların sonunda ve 1990'ların başında, İsraillileri ve Filistinli işbirlikçilerini öldürmek ya da öldürmeye çalışmak suçundan hapis cezalarına çarptırılmıştı.
İsrail Anayasa Mahkemesi, bu mahkumların geçmişte öldürdüğü ve yaraladığı İsrailliler'in yakınları tarafından yapılan son dakika başvurusunu reddetti. Mahkeme mağdur ailelerin durumuna saygı duyduğunu, ama devletin kararına karışamayacağını açıkladı.
Görüşmeler üç yıllık kesintiden sonra yeniden başlıyor. Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jennifer Psaki geçen hafta Perşembe günü yeni tur görüşmelerin Kudüs’te başlayacağını açıklamıştı.
Ancak aynı gün İsrail, işgal altındaki bölgelerde yeni konut yapımı için ön izin çıkardı. Dışişleri Sözcüsü, Amerika’nın yeni birim inşaatını meşru bulmadığını ve yerleşimleri meşrulaştırmaya çalışan herhangi bir çalışmayı da reddettiğini söyledi.
İsrailli insan hakları grubu Peace Now da planı kınadı: “İsrail hükümeti sivil ve askeri kanatlarıyla Batı Şeria’da 1200 ünite inşasına izin verdi. Bu bize öncelikle bu inşaatlarla mücadelenin önemini, ikinci olarak da barış görüşmelerine başlayacak İsrail’in gerçek niyetini göstermiş oldu.”
İsrail Salı günü de Doğu Kudüs'ün Gilo semtinde 900 yeni ev inşa edeceğini açıkladı.
Ancak bazı yerleşimciler işgal altındaki topraklarda yaşamalarının, İsrail’in Filistinliler’le görüşmeler sırasında daha güçlü bir ele sahip olması anlamına geldiğini düşünüyor: “Eğer onlarla pazarlık yapacaksak bunu inşaatlar devam ederken yapmak daha iyi olacak.”
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Washingon'un İsrail'in hiçbir Yahudi yerleşmini meşru görmediğini açıkladı, ancak Filistinliler'e yaptığı çağrıda İsraill'in son açıklamalarına yönelik düşmanca tavır içine girmemelerini istedi.
İsrail hükümet sözcüsü, yeni yerleşimlerin barış anlaşmasında "ellerinde kalacak topraklarda" kurulacağını bildirdi.
Yerleşimler bölgede kalıcı barışa ulaşılmasının önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor. Çünkü bu, kurulacak Filistin devletinin sınırlarının belirlenmesini güçleştiriyor. Gazze’deki ılımlı olmayan Filistinli liderlerse görüşmeleri tamamen reddediyor.
Hamas lideri İsmail Haniye, birçok Filistinli’nin İsrail’e karşı duyduğu güvensizliği dile getirdi: “20 yılı aşkın süredir devam eden görüşmelerin durdurulması çağrısında bulunuyoruz. Bu görüşmeler, daha fazla Filistinli’nin ölümüne ve düşmanımızın bölgeye daha fazla yerleşimci yerleştirmesine ve Kudüs’ün Yahudileştirilmesine neden oldu. Ayrıca Filistinliler tutuklandı ve araya bir duvar örüldü.”
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ise bayram kutlamasında daha umutlu bir mesaj verdi: “Umarım bu bayram tüm Filistinliler için kutlu olur ve bir sonraki bayrama kadar halkımız özgürlük ve bağımsızlığına ulaşmış olur.”
İsrailli yerleşimcilerin durumu ve Kudüs’ün statüsü, iki tarafın anlaşmaya vararak yan yana yaşayan iki komşu ülke olabilmelerinden önce üzerinde anlaşmaları gereken zor konuların yalnızca ikisi.
İsrail, barış görüşmelerinin başlamasına saatler kala 26 Filistinli mahkumu iyi niyet göstergesi olarak serbest bıraktı.
Mahkumlar gece otobüslere bindirilerek Gazze ve Batı Şeria'ya gönderildi. Mahkum yakınları serbest bırakılanları büyük coşkuyla karşıladı.
Bu Filistinliler'in büyük çoğunluğu, 1980'li yılların sonunda ve 1990'ların başında, İsraillileri ve Filistinli işbirlikçilerini öldürmek ya da öldürmeye çalışmak suçundan hapis cezalarına çarptırılmıştı.
İsrail Anayasa Mahkemesi, bu mahkumların geçmişte öldürdüğü ve yaraladığı İsrailliler'in yakınları tarafından yapılan son dakika başvurusunu reddetti. Mahkeme mağdur ailelerin durumuna saygı duyduğunu, ama devletin kararına karışamayacağını açıkladı.
Görüşmeler üç yıllık kesintiden sonra yeniden başlıyor. Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jennifer Psaki geçen hafta Perşembe günü yeni tur görüşmelerin Kudüs’te başlayacağını açıklamıştı.
Ancak aynı gün İsrail, işgal altındaki bölgelerde yeni konut yapımı için ön izin çıkardı. Dışişleri Sözcüsü, Amerika’nın yeni birim inşaatını meşru bulmadığını ve yerleşimleri meşrulaştırmaya çalışan herhangi bir çalışmayı da reddettiğini söyledi.
İsrailli insan hakları grubu Peace Now da planı kınadı: “İsrail hükümeti sivil ve askeri kanatlarıyla Batı Şeria’da 1200 ünite inşasına izin verdi. Bu bize öncelikle bu inşaatlarla mücadelenin önemini, ikinci olarak da barış görüşmelerine başlayacak İsrail’in gerçek niyetini göstermiş oldu.”
İsrail Salı günü de Doğu Kudüs'ün Gilo semtinde 900 yeni ev inşa edeceğini açıkladı.
Ancak bazı yerleşimciler işgal altındaki topraklarda yaşamalarının, İsrail’in Filistinliler’le görüşmeler sırasında daha güçlü bir ele sahip olması anlamına geldiğini düşünüyor: “Eğer onlarla pazarlık yapacaksak bunu inşaatlar devam ederken yapmak daha iyi olacak.”
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Washingon'un İsrail'in hiçbir Yahudi yerleşmini meşru görmediğini açıkladı, ancak Filistinliler'e yaptığı çağrıda İsraill'in son açıklamalarına yönelik düşmanca tavır içine girmemelerini istedi.
İsrail hükümet sözcüsü, yeni yerleşimlerin barış anlaşmasında "ellerinde kalacak topraklarda" kurulacağını bildirdi.
Yerleşimler bölgede kalıcı barışa ulaşılmasının önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor. Çünkü bu, kurulacak Filistin devletinin sınırlarının belirlenmesini güçleştiriyor. Gazze’deki ılımlı olmayan Filistinli liderlerse görüşmeleri tamamen reddediyor.
Hamas lideri İsmail Haniye, birçok Filistinli’nin İsrail’e karşı duyduğu güvensizliği dile getirdi: “20 yılı aşkın süredir devam eden görüşmelerin durdurulması çağrısında bulunuyoruz. Bu görüşmeler, daha fazla Filistinli’nin ölümüne ve düşmanımızın bölgeye daha fazla yerleşimci yerleştirmesine ve Kudüs’ün Yahudileştirilmesine neden oldu. Ayrıca Filistinliler tutuklandı ve araya bir duvar örüldü.”
Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ise bayram kutlamasında daha umutlu bir mesaj verdi: “Umarım bu bayram tüm Filistinliler için kutlu olur ve bir sonraki bayrama kadar halkımız özgürlük ve bağımsızlığına ulaşmış olur.”
İsrailli yerleşimcilerin durumu ve Kudüs’ün statüsü, iki tarafın anlaşmaya vararak yan yana yaşayan iki komşu ülke olabilmelerinden önce üzerinde anlaşmaları gereken zor konuların yalnızca ikisi.
