SAVUNMA BAKANLIĞI —
Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Türkiye’ye gidiyor. Kerry İstanbul’da Suriye muhalefet gruplarına destek veren ülkelerin dışişleri bakanlarının toplantısına katılacak.
Suriye hükümeti sivillere saldırılarını sürdürüyor. Bu da daha çok sayıda Suriyeli’yi Ürdün’e sığınmaya zorluyor. John Kerry durumdan kaygılı: “Bunun ekonomik ve sosyal birçok sorunla karşı karşıya olan Ürdünlüler için ne kadar istikrar bozucu bir durum olduğu bir gerçek. Bu yüzden konu çok önemli.”
Suriye muhalefet liderleriyle İstanbul’da yapılacak toplantıda ele alınacak konulardan biri bu. Muhalefet gruplarının başbakanı Hasan Hitto, yardım çağrısını tekrarlıyor: “Çok fazla yardıma ihtiyacımız var. Askeri yardım istiyoruz. İnsani yardıma ihtiyaç büyük. Bütün bu yardımları alıp Suriye halkına hizmet etmeye başlamak istiyoruz.”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, muhalefet gruplarına destek veren Amerika gibi ülkelerin işleri kötüleştirdiğini öne sürüyor: “Her çatışmada, taraflardan birini soyutlayan ya da soyutlamayı amaçlayan bir mekanizma vardır. Böyle olunca diğer tarafla diyaloğa girme ve soruna çözüm bulma imkanı ortadan kalkar.”
Amerika Barış Enstitüsü uzmanı Steve Heydemann’a göre, Washington başlangıçta izlediği politikaların başarısız olduğunu anladı: “Eski politika çerçevesinde, muhalefet gruplarının liderlerine uluslararası insani hukuk kurallarını bile öğretmek mümkün değildi. Oysa bu, savaş tutsaklarına işkence yapılmasını ve yargısız infazları önleyebilirdi. En azından bu konuda eğitim vermek yararlı olur.”
Dışişleri Bakanı Kerry’ye göre, daha doğrudan Amerikan yardımı, görüşmeler yoluyla çözümü teşvik edecek ve Suriye devletinin içerde bir patlama yaşamasını önleyecek: “Sorunları önlemenin en iyi yolu, Cenevre Sözleşmesi’nin uygulanmasını sağlamak için masaya oturmak. Böylece devletin kurumları korunabilir. Bu yapılmazsa büyük bir istikrarsızlık yaşanması mümkün, bu da Suriye’deki aşırılık yanlısı grupları daha da güçlendirebilir.”
Ancak muhalefete silah yardımı yapılması gündemde değil.
Heydemann, “Suriye’de isyancı grupları silahlandırma konusunda hala büyük bir isteksizlik mevcut. Birçok ülke, silah verilirse bunların kontrol edilmesi ve terörist grupların eline geçmesinin önlenmesinde sorun yaşanmasından kaygı duyuyor,” şeklinde konuşuyor.
Amerika’nın müttefiki İngiltere ve Fransa, isyancılara silah verilmesinden yana. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius’a göre, böyle bir yardım Beşar Esat’a, savaşı kazanamayacağını gösterecek.
Suriye hükümeti sivillere saldırılarını sürdürüyor. Bu da daha çok sayıda Suriyeli’yi Ürdün’e sığınmaya zorluyor. John Kerry durumdan kaygılı: “Bunun ekonomik ve sosyal birçok sorunla karşı karşıya olan Ürdünlüler için ne kadar istikrar bozucu bir durum olduğu bir gerçek. Bu yüzden konu çok önemli.”
Suriye muhalefet liderleriyle İstanbul’da yapılacak toplantıda ele alınacak konulardan biri bu. Muhalefet gruplarının başbakanı Hasan Hitto, yardım çağrısını tekrarlıyor: “Çok fazla yardıma ihtiyacımız var. Askeri yardım istiyoruz. İnsani yardıma ihtiyaç büyük. Bütün bu yardımları alıp Suriye halkına hizmet etmeye başlamak istiyoruz.”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, muhalefet gruplarına destek veren Amerika gibi ülkelerin işleri kötüleştirdiğini öne sürüyor: “Her çatışmada, taraflardan birini soyutlayan ya da soyutlamayı amaçlayan bir mekanizma vardır. Böyle olunca diğer tarafla diyaloğa girme ve soruna çözüm bulma imkanı ortadan kalkar.”
Amerika Barış Enstitüsü uzmanı Steve Heydemann’a göre, Washington başlangıçta izlediği politikaların başarısız olduğunu anladı: “Eski politika çerçevesinde, muhalefet gruplarının liderlerine uluslararası insani hukuk kurallarını bile öğretmek mümkün değildi. Oysa bu, savaş tutsaklarına işkence yapılmasını ve yargısız infazları önleyebilirdi. En azından bu konuda eğitim vermek yararlı olur.”
Dışişleri Bakanı Kerry’ye göre, daha doğrudan Amerikan yardımı, görüşmeler yoluyla çözümü teşvik edecek ve Suriye devletinin içerde bir patlama yaşamasını önleyecek: “Sorunları önlemenin en iyi yolu, Cenevre Sözleşmesi’nin uygulanmasını sağlamak için masaya oturmak. Böylece devletin kurumları korunabilir. Bu yapılmazsa büyük bir istikrarsızlık yaşanması mümkün, bu da Suriye’deki aşırılık yanlısı grupları daha da güçlendirebilir.”
Ancak muhalefete silah yardımı yapılması gündemde değil.
Heydemann, “Suriye’de isyancı grupları silahlandırma konusunda hala büyük bir isteksizlik mevcut. Birçok ülke, silah verilirse bunların kontrol edilmesi ve terörist grupların eline geçmesinin önlenmesinde sorun yaşanmasından kaygı duyuyor,” şeklinde konuşuyor.
Amerika’nın müttefiki İngiltere ve Fransa, isyancılara silah verilmesinden yana. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius’a göre, böyle bir yardım Beşar Esat’a, savaşı kazanamayacağını gösterecek.
