NATO Dışişleri Bakanları Berlin'de iki gün süreyle Libya’yı görüşüyor. Toplantıda NATO'nun Libya operasyonunun geleceği tartışılıyor.
NATO’ya üye ülkeler Libya’ya yönelik askeri müdahale konusunda baştan bu yana ortak bir çizgi yakalayamadı. Libya'da uçuş yasağının uygulanmasında komutayı kimin üstleneceği sorunu ile alevlenen tartışmalar, bugün başlayan ve Cuma akşamına kadar sürecek Berlin Zirvesi’ne ev sahipliği yapan Almanya’nın şimdiye dek operasyonun tümüyle dışında kalması nerdeniyle başka bir boyuta da sahip. Nitekim konferansa katılan bazı diplomatlar, Libya’nın gündemde olduğu bir zirveye tutumuyla diğer Nato üyelerinin tepkisini çeken Berlin’in ev sahipliği yapmasını talihsiz bir rastlantı olarak tanımladı.
Almanya BM Güvenlik Konseyi’nde Libya’ya askeri müdahale konusunda çekimser oy vermişti. Özellikle Fransa'nın NATO'nun Libya'daki operasyonlarını yoğunlaştırması yönündeki çağrısı sonrasında, Alman hükümetinin tavrında değişiklik yapıp yapmayacağı merakla beklenen bir soru. Ancak zirvenin ilk gününde Alman Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle’nin yaptığı konuşma, Almanya’nın şimdiye dek sürdürdürdüğü çizgide kararlı olduğu şeklinde yorumlandı. Libya’ya müdahaleye katılan Nato üyelerinin niyetlerine saygı duyduğunu söyleyen Westerwelle, buna rağmen Almanya’nın ülkeye demokrasi getirmek için siyasi bir çözümden yana olduğunu vurguladı ve Kaddafi güçleri ile muhalifler arasında derhal ateşkese gidilmesini istedi.
Zirve öncesinde Amerikan Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’la bir araya gelen Başbakan Angela Merkel’in verdiği mesaj da Berlin’in tavrını bir kez daha netleştirdi. Merkel, ‘Ortak amacımız Libya lideri Muhammer Kaddafi’nin görevinden ayrılması’ diyerek, askeri müdahaleye mesafeli olduğunun altını çizdi. Almanya’yı Nato’nun vazgeçilmez bir partneri olarak tanımlayan Clinton, Almanya’nın Amerika ile Afganistan’da aynı safta yer aldığını, ortak şekilde nükleer silahsız bir dünya için uğraş verdiğini ve Libya’daki rejime sona ermesi konusunda da ortak bir hedef izlediklerini ifade etti.
Zirve kapsamında İngiltere ve Fransa heyetleri, NATO'nun 28 üyesinden sadece 6'sının hava saldırılarına katılmasını eleştirirken, özellikle İspanya'nın operasyonlara katılan savaş uçaklarının sayısını artırması yönündeki isteklerini dile getirdiler. İspanya Dışişleri Bakanı Jiménez ülkesinin daha fazla katkı sağlayabilecek durumda olmadığını, bu görevi diğer üyelerin üstlenmesi gerektiğini savundu. Yapılan yorumlarda operasyonların beklenenden daha uzun sürdüğü ve bu yüzden harcamaların da arttığı, Londra ve Paris’in daha fazla katkı taleplerinin arkasında gerçekte bu mali sorunun olduğu görüşü ağır basıyor. Başta Fransa ve ABD olmak üzere NATO’ya bağlı uçaklar bir aya yakın bir süredir Kaddafi’ye bağlı güçlere yönelik operasyon düzenliyor. Bu arada Dışişleri bakanları bugün öğleden sonra yaptıkları ortak açıklamada, Kaddafi birliklerinin derhal geri çekilmesi gerektiği, ancak bu durumda ateşkes görüşmelerine başlanabileceğin duyuruldu.
15 yıldan bu yana Berlin’de düzenlenen ilk Nato Zirvesine katılan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun mevkidaşlarıyla ikili görüşmelerde Türkiye’nin Libya operasyonu konusundaki pozisyonunu dile getirmesi bekleniyor. Zirvenin ikinci gününde Nato’nun Libya’da izleyeceği yol haritasının netleştirilmesi, ayrıca Afganistan ve NATO-Rusya Federasyonu gibi konuların gündeme gelmesi bekleniyor.
