BRÜKSEL —
NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen’in görevi boyunca en sık yaptığı çağrılardan birini “savunma harcamalarının artırılması” yönünde olanı oluşturuyor. Ekonomik krizin de etkisiyle savunma harcamalarını neredeyse minimum seviyeye çeken NATO üyesi ülkeler, Rusya’nın Ukrayna krizini derinleştiren adımları karşısında Rasmussen’in bu çağrısını dikkate almaya başladıklarının sinyalini veriyor.
NATO savunma bakanlarını Brüksel’de iki günlüğüne bir araya getiren toplantı, Rasmussen’in bu konuya bir kez daha dikkat çekmesi açısından iyi bir platform oluşturdu.
Letonya, Litvanya ve Romanya’nın savunma harcamalarını yükselterek NATO’nun belirlediği hedef olan gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 2 seviyesine getirmeye yönelik adımlarına Polonya da paralel bir adımla katılma kararı aldı.
Yüzde 2 hedefi yıllardır devrede olsa da son dönemde 28 üyeli İttifak’ta bu hedefi tutturan ülke sayısı sadece 4’le sınırlı.
Rasmussen, “Son 5 yılda Rusya savunma harcamalarını yüzde 50 oranında artırdı, NATO müttefikleri ise yüzde 20 oranında azalttı. Bu sürdürülebilir bir durum değil. Ukrayna krizi bir alarm zili niteliğinde” dedi.
Savunma harcamalarında kısıtlamaya gidilmesi Rusya’ya karşı dengeyi NATO aleyhine etkilemekle kalmayıp İttifak’ın mevcut konjonktürde oluşan tehditlere karşı uygun etki düzeyiyle hareket etmesini sağlayacak yeteneklerden yoksun kalması sonucunu da doğuruyor.
NATO savunma bakanları da Brüksel’deki toplantı sırasında durum değerlendirmesi yapmanın yanı sıra askeri yeteneklerdeki açıkları kapatacak adımların atılmasının gerekli olduğu konusunda uzlaşı sağladılar. Ukrayna krizinin yarattığı yeni ve NATO tarafından istikrarsız ve öngörülemez olarak nitelenen yeni güvenlik ortamı, gerek askeri imkan ve yeteneklerdeki açıkların kapatılması gerekse savunma harcamalarının artırılması konularının 4-5 Eylül’de Galler’de devlet ve hükümet başkanları düzeyinde yapılacak NATO Zirvesi’nin konu başlıkları arasına alınmasını kaçınılmaz kıldı.
Ukrayna konusunda özellikle Rusya’ya karşı kendisini tehdit altında hisseden üyelerini rahatlatmak amacıyla acil önlemler alan NATO, uzun vadeli planlamasını da sürdürüyor.
Ülkelerin ikili katkılarının yanı sıra NATO da bir paket hazırlığı içinde. Bu paketin özellikle Ukrayna’nın savunma ve güvenlik sektörünü reformdan geçirmesine destek olmaya yönelik olması öngörülüyor.
Rasmussen, “Uzun vadede hangi önlemlerin alınacağını söylemek için biraz erken” dese de ikili bazdaki katkılarla alınacak önlemlerin savunma planlarının güncellenmesi, gerekmesi halinde yeni planlar hazırlanması, tatbikat sayılarının artırılması ve yeni askeri konuşlandırmalar yapılması gibi adımları içermesi öngörülüyor.
NATO savunma bakanlarını Brüksel’de iki günlüğüne bir araya getiren toplantı, Rasmussen’in bu konuya bir kez daha dikkat çekmesi açısından iyi bir platform oluşturdu.
Letonya, Litvanya ve Romanya’nın savunma harcamalarını yükselterek NATO’nun belirlediği hedef olan gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 2 seviyesine getirmeye yönelik adımlarına Polonya da paralel bir adımla katılma kararı aldı.
Yüzde 2 hedefi yıllardır devrede olsa da son dönemde 28 üyeli İttifak’ta bu hedefi tutturan ülke sayısı sadece 4’le sınırlı.
Rasmussen, “Son 5 yılda Rusya savunma harcamalarını yüzde 50 oranında artırdı, NATO müttefikleri ise yüzde 20 oranında azalttı. Bu sürdürülebilir bir durum değil. Ukrayna krizi bir alarm zili niteliğinde” dedi.
Savunma harcamalarında kısıtlamaya gidilmesi Rusya’ya karşı dengeyi NATO aleyhine etkilemekle kalmayıp İttifak’ın mevcut konjonktürde oluşan tehditlere karşı uygun etki düzeyiyle hareket etmesini sağlayacak yeteneklerden yoksun kalması sonucunu da doğuruyor.
NATO savunma bakanları da Brüksel’deki toplantı sırasında durum değerlendirmesi yapmanın yanı sıra askeri yeteneklerdeki açıkları kapatacak adımların atılmasının gerekli olduğu konusunda uzlaşı sağladılar. Ukrayna krizinin yarattığı yeni ve NATO tarafından istikrarsız ve öngörülemez olarak nitelenen yeni güvenlik ortamı, gerek askeri imkan ve yeteneklerdeki açıkların kapatılması gerekse savunma harcamalarının artırılması konularının 4-5 Eylül’de Galler’de devlet ve hükümet başkanları düzeyinde yapılacak NATO Zirvesi’nin konu başlıkları arasına alınmasını kaçınılmaz kıldı.
Ukrayna konusunda özellikle Rusya’ya karşı kendisini tehdit altında hisseden üyelerini rahatlatmak amacıyla acil önlemler alan NATO, uzun vadeli planlamasını da sürdürüyor.
Ülkelerin ikili katkılarının yanı sıra NATO da bir paket hazırlığı içinde. Bu paketin özellikle Ukrayna’nın savunma ve güvenlik sektörünü reformdan geçirmesine destek olmaya yönelik olması öngörülüyor.
Rasmussen, “Uzun vadede hangi önlemlerin alınacağını söylemek için biraz erken” dese de ikili bazdaki katkılarla alınacak önlemlerin savunma planlarının güncellenmesi, gerekmesi halinde yeni planlar hazırlanması, tatbikat sayılarının artırılması ve yeni askeri konuşlandırmalar yapılması gibi adımları içermesi öngörülüyor.
