Türkiye, Başkan Barack Obama’nın 1915 olaylarının anıldığı 24 Nisan açıklamasına tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “ABD Başkanı Obama’nın 23 Nisan 2015 tarihinde yaptığı açıklamanın Türkler ile Ermenilerin ortak tarihlerinin acılı bölümünü adil bir hafıza temelinde değerlendirmekten çok uzak olduğunu üzüntüyle not ettik” denildi.
Obama 24 Nisan açıklamasında 1915 olaylarını soykırım yerine yine Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Medz Yeghern” ifadesiyle tanımlayarak diaspora Ermenileri’nin öfkesine yol açmıştı. Obama açıklamasında “Tüm tarafların çektiği acılara tanık olan korkunç şiddet olayları içinde, 1,5 milyon Ermeni yok oldu” ifadelerine yer vermişti.
Ancak Ankara, karşı açıklama yayınlayarak bu bakış açısını “tek yanlı” diye tanımladı, “Açıklamanın, I. Dünya Savaşı’nda yaşananların, Ermeniler kadar Türk halkı bakımından da hassasiyet taşıdığı gerçeğinden kopuk olması ve tek taraflı bir bakış açısını yansıtması sorunludur. Bu seçici ve tarafgir adalet anlayışını reddediyoruz” denildi.
Dışişleri Bakanlığı, ayrıca Ermenistan’daki 24 Nisan anma törenlerine katılan ve olayları ‘soykırım’ olarak tanımlayan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i de sert dille kınayan açıklamalar yayınladı. Ayrıca Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck’un Berlin’de katıldığı bir anma töreninde “soykırım” ifadesini kullanması da Ankara tarafından kınandı.
Bununla birlikte Obama’nın yaptığı açıklamada soykırım ifadesini kullanmaması, Amerika’da ciddi tartışmalara yol açmış durumda.
Başkan’ın neden soykırım ifadesinden kaçındığı konusunda soru yöneltilen Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, Obama’nın bu açıklamada 1,5 milyon Ermeni’nin katledildiğine dikkat çektiğini hatırlattı. “Başkan bu tarihi gerçeklerin kabul edilmesinin değerine inanıyor,” diyen Earnest, Obama’nın ayrıca 24 Nisan mesajında Papa Françesko’nun açıklamalarına destek verdiğini de söyledi. Ancak Earnest de, bu gerekçeyi verirken Papa’nın kullandığı ifadeyi ağzına almadı.
Earnest, Obama’nın Erivan’daki 24 Nisan anma törenlerine Maliye Bakanı Jack Lew’u gönderdiğine dikkati çekerken, “Sanıyorum bu, Başkan’ın bu çok trajik olayların gözden kaçmasına izin vermeyeceğimiz konusundaki kararlılığının bir göstergesi” diye konuştu.
Benzer sorular Amerika Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Marie Harf’e de yöneltildi. “Eğer Yahudi soykırımı konusunda bir açıklama yayınlasaydı, Obama yine ‘ortak acılardan’ söz edecek miydi?” diye sorulan Harf,“iki olayı karşılaştırmayacağını” söylemekle yetindi.
