ABD'nin Moskova Büyükelçisi Jon Huntsman, Rusya'da casusluk suçlamasıyla gözaltına alınan Amerikan vatandaşı Paul Whelan'ı ziyaret etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Büyükelçi Huntsman Sayın Whelan'a desteğini ifade etti ve büyükelçiliğin yardımını önerdi" ifadesi kullanıldı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da, Whelan’la yakında temas kurmayı umduklarını ve gözaltının uygun olmadığının tespit edilmesi halinde onun derhal iadesini talep edeceklerini söylemişti.
Michigan eyaletindeki bir otomobil parçaları firmasının küresel güvenlik bölümü başkanı olan eski deniz piyadesi Whelan, Cuma günü gözaltına alınmıştı. Gözaltıyı üç gün sonra duyuran Rus Federal Güvenlik Servisi, Whelan’ın “bir casusluk operasyonu sırasında” yakalandığını belirtti ancak ayrıntı vermedi.
Erkek kardeşi David Whelan, 48 yaşındaki Paul Whelan’ın bir düğüne katılmak için Moskova’da olduğu sırada aniden kayıplara karıştığını söylemişti.
Brezilya’da açıklamalarda bulunan Pompeo, ABD’nin “gelecek birkaç saatte Whelan’a konsolosluk erişiminin sağlanacağından ve konuyla ilgili daha fazla bilgi sahibi olacaklarından umutlu olduğunu” kaydetmişti.
Pompeo, Ruslar’a, suçlamalar hakkında daha fazlasını öğrenmeyi ve Whelan’ın neyle suçlandığını anlamayı bekledikleri ve eğer gözaltı uygun değilse onun derhal geri iadesini talep edecekleri mesajının net olarak iletildiğini söylemişti.
Whelan’ın ailesi de Twitter üzerinden paylaştıkları mesajda, “(Whelan’ın) güvenliği ve sağlığından derin endişe duyuyoruz. Onun masum olduğuna şüphe yok ve haklarına saygı gösterileceğine inanıyoruz” ifadesini kullandı.
Rusya’da casusluk suçlamaları için 20 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
David Whelan bir röportajda yaptığı açıklamada, kardeşinin daha önce Rusya’ya birçok kez gittiğini, Moskova’da bir Rus’la evlenecek olan eski bir deniz komandosu arkadaşından düğün hazırlıklarına yardım etmesi için davet aldığını söylemişti.
Kardeşi, Whelan’ın gözaltına alındığı günün sabahı bir grup düğün konuğunu Kremlin müzelerini gezdirdiğini, kendisinden en son düğün akşamı 5’te haber alındığını ve sonrasında düğüne katılmadığını anlattı.
David Whelan, ailesi olarak onun bir kazaya karıştığı ya da soyulduğu ihtimalinden korktuklarını, daha sonra internette arama yaptıklarında gözaltına alındığını öğrendiklerini belirtti.
David Whelan, kardeşinin Rus güvenlik servisleri tarafından neden hedef alındığı konusunda hiçbir fikrinin olmadığını ifade ederek, “Onun casus olma ihtimalinin hiç olmadığını düşünüyorum” dedi.
Gözaltı olayı, ABD-Rusya ilişkilerinin ciddi boyutta gerilimler yaşadığı bir döneme denk geldi. Gerilimin nedenlerinde biri de Rusya’nın ABD’deki 2016 başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddiaları.
Rus silah hakları aktivisti Maria Butina, Başkan Donald Trump’ın seçim kampanyası sırasında ABD’deki muhafazakar siyasi gruplara sızmak için Kremlin adına gizli ajanlık yaptığını itiraf etmesinin ardından şu anda ABD’de tutuklu durumda.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Butina’nın davasının uydurma olduğunu ve Butina’nın uzun hapis cezası almak istemediği için savcılıkla itiraf anlaşması yaptığını savunuyor.
