İran’ın Rusya’yı hava savunma sistemi satışını durdurduğu için Uluslararası Adalet Divanında dava etmesi iki ülke arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. Ancak uzmanlar gerginliğin Moskova – Tahran işbirliğinin sona erdiği anlamına gelmediği görüşünde.
İran ile Rusya ile anlaşmazlık S-300 tipi uçaksavar füzelerinin satışıyla ilgili. Moskova hükümeti başta füzeleri İran’a satmayı kabul etmişti ancak şimdi BM yaptırımları nedeniyle bunun yapamayacağını söylüyor.
Rusya uzmanlarından James Nixey, Rusya-İran ilişkilerinde büyük bir gerileme olduğu görüşünde.
Londra’daki araştırma kurumu Chatham House’da görev yapan Nixey, iki ülkenin tarihte birbirlerine yakın olduklarını ancak Batı Rusya’yı herzaman ne kadar güvenilmez görüyorsa Rusya’nın da İran’ı aynı şekilde güvenilmez gördüğünü söylüyor.
İngiliz uzman Rus liderlerin Batı ile ilişkilere son derece önem verdiğini bu nedenle İran’la arasını bozmayı göze aldığını savunuyor.
Moskova’nın hala BM yaptırımlarına karşı çıkabileceğini, bunu daha önce de yaptığını hatırlatan Nixey ancak Rusya’nın gerçekçi politika izleyen bir büyük devlet olduğunu, S-300 füzeleri anlaşmasının artı ve eksilerini tartığını ve bu aşamada anlaşmada ısrar etmenin kendisi için yararlı olmadığına karar verdiğini söylüyor.
Yine Londra’daki Jane’s adlı savunma ve istihbarat araştırmaları kurumunda görevli uzman Gala Riani bunun İran için kötü haber olduğu görüşünde.
İran’ın birçok yönden hala süper güç olarak değerlendirildiği için Rusya’yı önemli bir müttefik olarak gördüğünü belirten uzman şimdi Moskova’nın Batı’yla işbirliği yapmasının Tahran için belirli bir kayıp olduğunu söylüyor.
Ancak İran Rusya ile ilişkileri sürdürmekten vazgeçmedi. İran dışişileri bakanı Ağustos ayında Moskova’yı ziyaret etti. Tahran, Rusya’nın uluslararası nükleer görüşmeleri yeniden başlatma konusunda Moskova’nın yaklaşımını memnunlukla karşıladı.
Gala Riani, bunu İran-Rusya ilişkilerinde yeniden sıcaklaşma olarak görüyor.
Uzman, İranlı yetkililerin Rusya hakkında olumlu konuştuklarını çünkü Moskova ile ilişkileri tümüyle kesemeyeceklerini, bu ilişkilerden hala bir ölçüde yarar gördüklerini belirtiyor.
Rusya’nın uçaksavar füzeleri satışını iptal ve İran’ın dava açma kararı ilişkiler açısından elbette kötü bir gelişme. Ancak iki ülke de şimdiden bunu onarmak için girişimlerde bulunuyor. Bazı uzmanlar Rusya’nın sonuçta bir şekilde yaptırımlardan kurtulma yolu bulacağına inanıyor.
