Macaristan, Polonya ve Slovakya'nın Ukrayna'dan tahıl ihracatını yasaklamasının ardından Romanya da benzer bir yasağı değerlendiriyor. Rusya işgali altındaki Ukrayna, Karadeniz'den tahıl ihracatını mümkün kılan tahıl koridoru anlaşmasını hayatta tutmaya ve Doğu Avrupa üzerinden tahıl ihracatını sürdürmeye çalışıyor.
Ukrayna'nın Avrupa ülkelerine ihracata başlamasında başarısız olması ya da Karadeniz tahıl anlaşmasının uzatılmasını sağlayamaması durumunda ürettiği tahılın çoğu Ukrayna içinde kalacak. Bu da Kiev için Rus güçleriyle savaştığı sırada daha fazla ekonomik sorunlar anlamına geliyor.
Avrupa Birliği üyeleri Polonya, Macaristan ve Slovakya'nın Ukrayna tahılına ihracat kısıtlaması uygulamaya başlamasının ardından Kiev ve Varşova arasında görüşmeler ikinci gününe girdi. Üç ülke de iç piyasalarını Ukrayna'dan gelecek daha ucuz tahıl akışından korumaya çalışıyor.
Bu kez Romanya'nın iktidardaki Sosyal Demokrat Partisi, koalisyon hükümetinden Ukrayna'dan tahıl ithalatına geçici yasak getiren bir acil kararname onaylamasını isteyeceğini söyleyerek Kiev üzerindeki baskıyı arttırdı. Tahıl ürünlerinin transit geçişine ise izin verileceği belirtildi.
Ukrayna Tarım Bakanlığı'nın yarın Romanya ile müzakere masasına oturması bekleniyor. Savaşın başlamasından bu yana Romanya'nın Karadeniz'deki liman kenti Köstence'den 12 milyon ton Ukrayna tahılı geçti.
Küresel düzeyde fiyatların ve talebin düşmesi tahılın kolayca satılamayacağına işaret ettiği için büyük miktarlarda Ukrayna tahılı Doğu ve Orta Avrupa'da sıkışmış durumda.
Bu tıkanıklık fiyatların düşmesine neden oldu ve yerel çiftçilerin satışlarını olumsuz etkileyerek bölgedeki hükümetler üzerinde siyasi baskı oluşturdu.
Polonya'da iktidardaki ulusalcı Hukuk ve Adalet Partisi bu yılki seçimlerde kırsal kesimin desteğine güveniyor. Polonya böylece diğer bölge ülkelerinden bir adım ileriye giderek hem Ukrayna tahıl ve gıdalarının transit geçişini hem de ihracatını yasakladı. Polonya Tarım Bakanı Robert Telus, Varşova'nın tahılı Avrupa üzerinden transit taşımaya izin verecek bir çözüm aradığını bildirdi.
AB ise Polonya, Macaristan ve Slovakya'yı Ukrayna tahılına bireysel yasaklar koydukları için eleştirdi. AB temsilcilerinin yarın biraraya gelerek önlemleri tartışması bekleniyor.
Bulgaristan da Ukrayna tahılına yasak koyabilecek ülkelerden. Çek Cumhuriyeti ise kendi başına yasak koymak istemediğini ancak AB'den çözüm beklediğini söylüyor.
Ukrayna delegasyonundan Başbakan Yardımcısı Oleksandr Kubrakov bugün Karadeniz tahıl anlaşmasının durumuna dair görüşmeler için Türkiye'de. Anlaşmanın süresi 18 Mayıs'ta dolacak.
Türkiye ve BM arabuluculuğunda geçen Temmuz ayında yapılan anlaşma ile Ukrayna'da kapatılan üç limanın açılmasıyla küresel gıda sıkıntısının önüne geçilmesi hedefleniyordu. Tahıl ve gıda ürünlerinin satışı Ukrayna'nın gayri safi yurtiçi hasılasının önemli kısmını oluşturuyor.
Anlaşmanın uzatılıp uzatılmayacağı ise belirsizliğini koruyor. Rusya kendi tarım ürünleri ve gübre ihracatını içeren ayrı bir anlaşma yapılmasını istiyor. Kiev ise dün Rusya'nın kargo gemilerinin denetimini engellediğini, bu nedenle Karadeniz tahıl koridorunun kapanma tehdidi altında olduğunu söyledi.
Rus haber ajansı RIA bugün denetimlerin yeniden başladığını bildirdi ancak üst düzey bir Ukraynalı yetkili Reuters haber ajansına sorunun henüz çözülmediğini söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya'ya işbirliğini arttırma çağrısı yaptı ve son birkaç günde Ukrayna'dan çıkarılamayan bu tahıllara bağımlı ülkelere verdiği sözden geri döndüğünü söyledi.
