Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Moskova’nın Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarından güvenli tahıl ihracatına izin veren anlaşmayı 60 günlüğüne uzatmayı önerdiğini açıkladı.
Verşinin bu açıklamayı, Cenevre’de Birleşmiş Milletler yetkilileriyle toplantısından sonra yaptı.
Geçtiğimiz Temmuz ayında Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin arabuluculuğunda Rusya ile Ukrayna arasında imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşması, Ukrayna’nın Rus işgali nedeniyle abluka altındaki üç limanından güvenli bir şekilde tahıl ihraç etmesini sağlayarak küresel bir gıda krizini önlemeyi amaçlıyordu.
Kasım ayında 120 gün uzatılan anlaşmanın süresi, 18 Mart'ta sona eriyor.
BM üst düzey ticaret yetkilisi Rebeca Grynspan ve BM İnsani Yardım Direktörü Martin Griffiths ile görüşmelerinin ardından yaptığı açıklamada Verşinin, "kapsamlı ve samimi bir görüşmeye" rağmen Rusya'nın tarım ihracatçıları üzerindeki kısıtlamalarının devam ettiğini söyledi.
Tarım ürünü ihracatı Batı tarafından açıkça hedef alınmamasına rağmen Rusya, ödemeler, lojistik ve sigorta sektörlerine karşı yaptırımların kendi tahıl ve gübrelerini ihraç edebilmesi önünde bir engel oluşturduğunu savundu.
Verşinin, "Rusya, 18 Mart'ta ikinci dönemi bitecek Karadeniz Girişimi'nin bir kez daha uzatılmasına itiraz etmiyor. Ancak bu sadece 60 gün için" dedi.
Sergey Verşinin, "İlerideki duruşumuz, tarım ihracatımızın normalleşmesi konusunda sözde değil, somut ilerleme sağlanmasıyla belirlenecek" dedi.
Anlaşmanın ilk halini güvence altına almak için yapılan görüşmelerde yer alan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, Kiev'in, 60 günlük bir uzatmanın, anlaşmanın şartlarını ihlal ettiğini düşündüğünü söyledi.
Ukraynalı yetkili Reuters'a verdiği demeçte, "Anlaşmada uzatmaların en az 120 gün olması gerektiği açıkça belirtiliyor" dedi. Yetkili, "60 günlük bir uzatma için anlaşmayı değiştirmeniz gerekir" ifadesini kullandı.
BM sözcüsü Stephane Dujarric, görüşmelerin ardından New York'ta gazetecilere yaptığı açıklamada, "Anlaşmanın bütünlüğünü korumak ve sürekliliğini sağlamak için her şeyi yapıyoruz" dedi.
Dujarric, BM'nin Moskova'nın tarımsal ihracatını kolaylaştırmak için Rusya, özel sektör, Avrupa Birliği, İngiltere, ABD ve diğer aktörlerle birlikte çalıştığını söyledi. Öte yandan Dujarric, "Tabii ki bu konuların çoğu Birleşmiş Milletler’in karar alma yetkileri dahilinde değil" diye ekledi.
Avrupalı borsacılar, Paris’teki Euronext buğday piyasasındaki fiyatların keskin yükselişinin arkasında müzakerelere ilişkin belirsizliğin etkili olduğunu söylediler. Borsacılar Rusya'nın yalnızca 60 günlük bir uzatma istemesinin özellikle bu yükselişte etkisinin olduğunu düşünüyor.
Moskova sadece kendi ihracatını etkileyen kısıtlamaların kaldırılması halinde bir uzatmayı kabul edeceğinin sinyalini vermişti.
Ancak Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, birçok diplomat ve üst düzey yetkili, müzakerelerden önce anlaşmanın yenileneceği konusunda iyimser olduklarını söylemişti.
