Şam'ı ziyaret eden üst düzey Amerikalı diplomatlar Cuma günü Suriye'nin fiili yeni lideri Ahmed el-Şara ile biraraya gelerek Suriye'nin siyasi geçiş süreci hakkında “iyi” ve “çok verimli” bir görüşme gerçekleştirdiklerini açıkladı. ABD, el-Şara’nın başına konulan ödülün kaldırılmasına karar verdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, gazetecilere yaptığı açıklamada, El Kaide'ye bağlı Heyet Tahrir el-Şam'ın iki hafta önce, uzun süredir Suriye’nin cumhurbaşkanı olan Beşar Esat'ı devirmesinden bu yana yaptıkları ilk yüz yüze görüşmede el-Şara'nın “pragmatik bir tavır sergilediğini” söyledi.
“İlk görüşme olarak iyiydi. Sadece sözlerle değil eylemlerle de değerlendireceğiz” diyen ABD heyetinin başkanı Leaf, Amerikalı yetkililerin Suriye'nin yeni hükümetinin kapsayıcı olması gerektiğini yinelediklerini sözlerine ekledi. Ayrıca Leaf, terörist grupların tehdit oluşturmamasının da sağlanması gerektiğini söyledi.
Leaf “Ahmed el-Şara bunu taahhüt etti” dedi.
Barbara Leaf ABD'nin HTŞ liderinin başına koyduğu 10 milyon dolarlık ödüle atıfta bulunarak, “Bu yüzden, görüşmemize dayanarak ona adalet için ödül peşinde koşmayacağımızı söyledim” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Barbara Leaf, "Türkiye'nin Suriye'de kayda değer bir nüfuzu, ulusal güvenlik çıkarları ve başka pek çok çıkarı bulunuyor" değerlendirmesinde de bulundu.
Barbara Leaf’in yanısıra Başkanlık Rehine İşleri Temsilcisi Roger Carstens ve Dışişleri Bakanlığı’nın Suriye işlerini yönetmekle görevlendirilen yeni Kıdemli Danışman Daniel Rubinstein, Beşar Esat’ın devrilmesinin ardından Şam'a giden ilk Amerikalı diplomatlar oldu.
ABD, diğer Batılı güçler ve HTŞ liderliğindeki Suriyeli milislerin Esat'ı devirmesinden memnuniyet duysa da grubun katı bir İslami yönetim mi dayatacağı yoksa esneklik gösterip demokrasiye doğru mu ilerleyeceği belli değil.
Batılı hükümetler HTŞ ve Suriye'de El Kaide'ye bağlı bir grubun eski komutanı olan el-Şara’yla yavaş yavaş temas kurmaya ve grubun terörist tanımını kaldırıp kaldırmamayı tartışmaya başladı. ABD heyetinin ziyareti son günlerde Fransa ve İngiltere ile yapılan temasların ardından gerçekleşti.
ABD heyeti ayrıca 2012 yılında Suriye'ye yaptığı haber amaçlı bir gezi sırasında esir alınan ABD'li gazeteci Austin Tice ve Esat döneminde kaybolan diğer Amerikan vatandaşları hakkında yeni bilgiler edinmek için de çalıştı.
Heyette yer alan ABD Başkanlık Rehine İşleri Temsilcisi Roger Carstens, Washington'un Tice'ın bulunması için Suriye'nin geçici yetkilileriyle birlikte çalışacağını söyledi.
Esat'ın devrilmesinden bu yana bölgede bulunan Carstens, kayıp ABD'li gazeteci Austin Tice hakkında çok sayıda bilgi aldığını, ancak bunların hiçbirinin şu ana kadar Tice'ın akıbetini doğrulamadığını söyledi.
ABD 2012 yılında Suriye ile diplomatik ilişkilerini kesmiş ve Şam'daki büyükelçiliğini kapatmıştı. Yeni atanan ve ABD'nin Suriye'deki angajmanını yönetecek olan kıdemli danışman Daniel Rubinstein, Amerikalı yetkililerin bölgeye daha fazla seyahat edeceğini belirtti, “Bunu ihtiyatlı bir şekilde ve mümkün olduğunca sık yapmaya çalışacağız” dedi.
Basın toplantısı güvenlik gerekçesiyle iptal edildi
Heyetin basın toplantısı düzenlenmesi planlanmıştı ancak Leaf gazetecilere açıklama yapmadan önce, ayrıntı verilmeksizin toplantının güvenlik endişeleri nedeniyle iptal edildiği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, daha önceki açıklamasında bu görüşmenin, Washington ile Suriye'nin fiili yeni yöneticileri arasındaki ilk yüz yüze ve resmi temas olacağını bildirmişti.
Bakanlık, Amerikalı yetkililerin HTŞ temsilcileriyle yapacakları görüşmelerde, Washington'un Suriye'deki siyasi geçiş sürecine dahil edilmesini istediği kapsayıcılık ve azınlıkların haklarına saygı gibi bir dizi ilkeyi ele alacaklarını kaydetmişti.
Birleşmiş Milletler Sözcüsü Thameen Al-Kheetan da Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, BM insan hakları ofisinin Esat'ın devrilmesinin ardından yıllar sonra ilk kez gelecek hafta Suriye'ye bir insan hakları ekibi göndereceğini açıkladı.
Suriyeli muhalifler 8 Aralık'ta Şam'ın kontrolünü ele geçirerek 13 yıldan uzun süren iç savaşın ardından Esat'ı kaçmaya zorlamış ve ailesinin onlarca yıllık iktidarına son vermişti. Yıldırım taarruzu, isyancıların ülkede düzenli bir geçiş dönemi sağlayıp sağlayamayacakları konusunda soru işaretleri yarattı.
Washington, 2013 yılında el-Şara'yı terörist ilan etmişti. HTŞ'nin öncülü olan Nusra Cephesi'nin sivilleri öldüren intihar saldırıları düzenlediği ve şiddet yanlısı mezhepçi bir görüşü benimsediği bildirilmişti.
ABD Başkanı Joe Biden ve üst düzey yardımcıları Esat'ın devrilmesini, on yıllardır baskıcı yönetim altında yaşayan Suriye halkı için tarihi bir fırsat olarak nitelendirirken, ülkenin belirsizlik dönemiyle karşı karşıya olduğu uyarısında da bulundu.
Washington, Suriye’de aşırılık yanlısı IŞİD'in yeniden canlanabileceği endişesini taşıyor ve ülkenin kuzeydoğusunda Türkiye destekli isyancı gruplarla ABD müttefiki Kürt milisler arasında çatışma çıkmasını önlemek istiyor.
Forum