Tüp Bebeğin Babası: Robert Edwards

Tüp bebek yöntemini keşfeden İngiliz bilimadamı Robert Edwards 2010 Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü’ne layık görüldü. Avrupa Üreme ve Embriyoloji Birliği’ne göre Edwards’ın geliştirdiği yöntemle her yıl dünyada 300 bin bebek dünyaya geliyor. Edwards’ın çığır açan buluşu, uzun süre çocuk sahibi olamayan milyonlarca çiftin hayallerini gerçeğe dönüştürdü. Peki tüp bebek yöntemi nedir? Bazı çevreler bu yönteme neden karşı çıkıyor? Amerika’nın Sesi Televizyonu Edwards’ın tarihi buluşunu ve bunun etkilerini inceledi.



İlk tüp bebek Louise Brown, 1978’de dünyaya geldi. Robert Edwards tüp bebek yönteminin tıbbın çehresini değiştirdiğini söylüyor. Edwards, ”Bilim ve tıp ilk kez insanın döllenmesinin ve ana rahmine düşmesinin ayrıntılarına girdi. O zamandan sonra embriyolardaki hastalıklara ve bozukluklara tıbbın bir parçası olarak bakmaya başladık,” diye konuşuyor.

Kısaca IVF yani ‘in vitro fertilizasyon’ olarak bilinen tüp bebek yöntemiyle bugüne kadar 4 milyon bebek doğdu. Edwards çalışmalarına 1950’li yıllarda, 1988’de ölen meslektaşı Patrick Steptoe’yla başladı. İki uzman bir kadının yumurtalıklarından yumurtaların çıkarıldığı, laboratuar ortamında döllendiği ve rahmine geri yerleştirildiği yöntemi geliştirdi.

Araştırmacı Kay Elder, zamanında büyük eleştiri alan bu iki uzmanın inançları doğrultusunda hareket ettiğini söylüyor: ”Birkaç kez başarısız oldular, maddi destek bulamadılar. Herkes onlara cephe aldı. Yine de şevkle ve tutkuyla çalıştılar.”

Tüp bebek yöntemiyle kısır bir çiftin çocuk sahibi olma olasılığı artık beşte bir. Bu oran, sağlıklı bir çiftin doğal şekilde çocuk sahibi olma olasılığıyla hemen hemen aynı. Amerikan Üreme Derneği’nden Doktor Bill Petok, Edwards’ın buluşunun kısır çiftlere umut verdiğini söylüyor: ”Kısırlık hem kadınları hem de erkekleri psikolojik olarak çok etkiliyor. Tüp bebek yöntemiyse kısır çiftlere çok uzun süredir isteyip de elde edemedikleri mucizeyi sunuyor.”

Uzmanlar milyonlarca kadının kısırlık şikayetiyle tedavi gördüğünü, sorunun yaşla daha da kötüleştiğini söylüyor. Ohio’daki Cleveland Kliniği’nden Doktor Jeffrey Goldberg’e göre bir kadın dünyaya bir milyon yumurtayla gelir. Bluğ çağında, daha yumurtlama başlamadan yumurta sayısı 300 bine iner. Üreme çağında 300 ila 400 yumurta üretir. Diğer yumurtalar zaman içinde bozulur. Tüp bebek yöntemi birçok tartışmayı da beraberinde getiriyor. Katolik Kilisesi, yöntemin etik olmadığını düşünüyor. Kimileri de anne adaylarına yaş limiti konması gerektiği görüşünde. Eşcinsel çiftlerin bu yöntemle ve taşıyıcı anneyle çocuk sahibi olmasına izin verilip verilmemesi de tartışılıyor. Bir araştırmaya göreyse tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olan bazı kişilerde psikolojik rahatsızlıklar görülüyor.

Kısırlık uzmanları ve kısır çiftler tüp bebek yönteminden vazgeçmiyor. Nobel Komitesi’nden Christer Hoog, Avrupa, Amerika, Avustralya ve diğer bazı ülkelerde bebeklerin yüzde bir ila ikisinin bu yöntemle doğduğunu söylüyor: ”Güvenli ve etkili bir yöntem olan tüp bebek tedavisi için çok sıkı etik kurallar uygulanıyor. Uzun süreli araştırmalar tüp bebeklerin diğer çocuklar kadar sağlıklı olduğunu gösteriyor.” Birçok kişi, 85 yaşında olan Edwards’a ödülün çok geç verildiğini düşünüyor.