Amerika Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, Türkiye’nin Afganistan’ın başkenti Kabil’deki havaalanının güvenliği ve yönetimini üstlenme rolünü kabul ettiğini, ancak bu konuda hala üzerinde çalışılması gereken detaylar olduğunu vurguladı. Sözcü Kirby, Türkiye’nin Amerika ve uluslararası toplumdan destek talebini dile getirdiğini ve bunun üzerine çalıştıklarını belirtti. Pentagon Sözcüsü “yapılması gereken daha çok iş var” dedi.
Bazı uzmanlara göre de Ankara bu yolda birçok zorlukla karşı karşıya.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, havaalanının güvenliğinin sağlanmasının, Türkiye dahil, Afganistan'da bulunan tüm diplomatik misyonların varlığı için hayati önemde olduğunu söyledi.
Afganistan Dışişleri Bakanı Muhammed Hanif Atmar da NATO ve uluslararası toplumun Afganistan’a desteği için Türkiye’nin rolüne vurgu yaptı. Ancak Atmar, Türkiye’nin koruma görevinde Pakistan’la işbirliği önerisine sıcak bakmadı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçen hafta katıldığı NATO Zirvesi’nde Türkiye’nin Kabil havaalanının güvenliğini sağlama konusunda Pakistan ve Macaristan’dan da destek alabileceğini belirtmişti. Taleban tüm yabancı güçlerin Afganistan’da kalmasına karşı çıkıyor ancak Ankara bu durumun aşılabileceğine inanıyor. Afganistan’da ABD öncülüğündeki NATO birliklerinin bir parçası olan Türkiye, silahlı çatışmalarda yer almadı.
Türkiye’nin Afganistan’daki üst düzey sivil temsilciliği görevinde bulunmuş eski dışişleri bakanlarından Hikmet Çetin, Ankara’nın çatışmada yer alan tüm taraflarla iyi ilişkilerini başarıyla sürdürdüğünü söyledi.
Çetin, Afganistan’daki görevi sırasında konuştuğu genç Taleban üyelerinin 1920’lere dayanan Türkiye ile Afganistan ilişkilerine büyük saygı duyduklarını, ancak Türkiye’nin NATO’nun bir parçası olan yabancı güçler arasında yer almasına karşı çıktıklarını söyledi.
Türkiye, Afganistan’daki olası rolüne muhalefeti kırmak için, Taleban üzerinde etkili Pakistan ve Katar gibi müttefikleriyle yakın temas halinde.
Pakistan Dışişleri Bakanı Mahmut Kureşi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakan İmrah Han’ı Afganistan konusunu görüşmek üzere davet ettiğini açıkladı. Kureşi, Afganistan barış surecinin kritik aşamaya geldiği uyarısında bulundu. Afganistan’daki Amerikan birliklerinin 11 Eylül’e kadar ülkeden tamamen çekilmesi bekleniyor. Öte yandan Taleban ülke genelindeki askeri operasyonlarına hız verdi.
Kabil Havaalanının ABD-Türkiye ilişkilerindeki rolü
Türk yetkililer bir yandan mali ve lojistik destek için Washington ile yakın temas halinde. Ankara Dış Politika Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı, Batı'daki birçok müttefikiyle ilişkilerinin çözüm bekleyen gerginlikler yaşayan Türkiye’nin Afganistan Havaalanı koruma rolünün önemli bir ortak zemin sağlayabileceği görüşünde.
Bağcı’ya göre çok riskli olsa da Türk birliklerinin Kabil havaalanına konuşlandırılması Türkiye-Amerika ilişkileri açısından son derece kritik öneme sahip. Tek sorunun Taleban olduğunu vurgulayan Bağcı, bu konuda da anlaşma yapılabileceğini belirtti.
Uzmanlar Türkiye’nin Kabil havaalanının korunması rolünü üstlenmesinin önünde hala birçok zorlu engelin bulunduğu uyarısı yapıyor.
