Ukrayna’da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turuna iki gün kala, ilk turda birinci olan ünlü komedyen Vladimir Zelenskiy ile rakibi Devlet Başkanı Petro Poroşenko arasında yarış kızışıyor.
Bugün iki isim Kiev Olimpiyat Stadı'ndaki tartışma programında kozlarını paylaşıyor ancak son anketlere göre Zelenskiy’nin ipi göğüslemesine kesin gözüyle bakılıyor. Ukrayna’nın doğusunun işgal altında olması ve Kırım’ın ilhakı, adaylarda Rusya karşıtlığını öne çıkarıyor.
Ukrayna’nın Rusya yanlısı muhalefet liderine göre ise Moskova’yla ilişkileri tamir etmek, yeni devlet başkanına ülkenin doğusunu geri verebilir, ülkeye ucuz doğalgaz ve bol yatırım sağlayabilir.
Ukrayna'daki Rusya yanlısı Muhalefet Platformu'nun lideri Viktor Medvedçuk, Kremlin’in 41 yaşındaki Rusça konuşan ve hiçbir siyasi tecrübesi olmayan komedyen Vladimir Zelenskiy hakkında daha çok şey öğrenmek istediğini ve anlaşma yapılabilecek bir lider olup olmayacağını merak ettiğini söyledi.
Muhalefet lideri, “Moskova’nın hiçbir beklentisi yok ancak Zelenskiy seçilirse ekibinde kimler olacak, kimle ne icraatlerde bulunacak görmek istiyorlar” dedi.
Ukrayna vatandaşı olan Medveçuk Rusya’yı temsil etmiyor ancak Vladimir Putin’le olan yakın ilişkisi ve iki ülke arasındaki arabuluculuğu nedeniyle sözlerinin ülke siyasetindeki önemi büyük.
19 yıldır tanıdığı Putin’in, kızının vaftiz babası olduğunu söyleyen Viktor Medvedçuk, daha iki hafta önce Rus liderle Moskova’da bir araya gelmişti.
Medvedçuk geçen ay da Rusya ile Ukrayna arasında tutuklu değişimi anlaşmasına aracı olmuş, doğalgaz fiyatları konusunda da Başbakan Dimitri Medvedev ile bir araya gelmişti. Ukraynalı siyasetçi, Kiev’in 2015’ten bu yana Avrupa üzerinden satın aldığı doğalgaz yerine Gazprom’la anlaşması durumunda Rusya’nın yüzde 25 indirim yapacağını açıklamıştı.
Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov da bu görüşmeyi doğrulamıştı. Peskov, Ukrayna’nın Putin ya da Moskova ile belirli bir anlaşma yapması gerekmediğini ancak karşılıklı kazançlı ilişkiler kurmak için adım atması gerektiğini söylemişti.
Kremlin, Poroşenko’nın devlet başkanlığından memnuniyet duyacağını daha önce aile getirmiş ancak Zelenskiy ile ilgili bir yorum yapmamıştı. Sadece yeni devlet başkanının Ukrayna’nın doğusunda 2014’ten bu yana ayrılıkçıların kontrolündeki Donbass bölgesinde bir barış anlaşması uygulamasını umduklarını belirtmişti.
Rusya’nın amacı ayrılıkçıların kontrolündeki Donbass’ın, kendi şartları altında Kiev yönetimine geri devredilmesi. Moskova bu sayede, 2014’te Kırım’ı ilhakı ve Donbass’ta Rus yanlısı ayrılıkçıları desteklemesi nedeniyle Avrupa Birliği’nin uyguladığı yaptırımlardan nefes almayı umuyor.
Ukrayna’nın şu anki Devlet Başkanı Petro Poroşenko, 2015’te Rusya, Fransa ve Almanya ile imzalanan, Donbass’a özel statü tanıyan, ayrılıkçılara af sağlayan Minsk anlaşmasını, yetersiz bulduğu için uygulamamak konusunda diretiyordu.
Zelenskiy de şu ana kadar, Doğu’da barış istese de Minsk anlaşmasının uygulanmaması ve Putin’in düşman olarak görülmesi gerektiğini savunuyordu.
Medvedçuk’a göre Zelenskiy yanlış yolda ancak seçildikten sonra tavrını değiştirebilir; zira barış adına yapılması gerekenler var. Rusya yanlısı siyasetçi, Putin’in iyi niyet jesti olarak, yakalanan 24 Ukraynalı denizciyi salıvereceğini, yaptırımlar nedeniyle zarar gören ikili ekonomik ilişkilerin yeniden kurulmasıyla milyarlarca dolarlık Rus parasının Ukrayna’ya akacağını da öne sürdü.
Viktor Medvedçuk, “Öpüşüp sarılalım demiyoruz, yararlı ekonomik ilişkilerin kurulmasından bahsediyoruz” dedi.
Ülkenin Ukraynaca konuşulan batısında Rusya stratejik düşman olarak görüldüğünden Medvedçuk’un açıklamaları hoşnutsuzluk yaratabilir.
Ancak ülkenin güneydoğusunda Rusça konuşulan bölgelerde bu açıklamalar destek bulabilir. Zira beş yılda 13 bin kişinin öldüğü savaş insanları bezdirmiş durumda.
Rusya yanlısı ayrılıkçılar Donbass’ı Ukrayna hükümetine geri verirse, bazı AB ülkeleri Moskova’ya uygulanan yaptırımları kaldırmaya hazır olduğunu açıkladı. AB ülkelerinin bir bölümü de bunun için Kırım’ın ilhakının da sona ermesini şart koşuyor.
Medvedçuk’a göre Ukrayna’nın doğusunda bir barış anlaşmasının nasıl uygulanacağı konusunda uzlaşıya birkaç ay içinde varılabilir ve 6 ila 8 ayda sahada uygulamaya konabilir. Bu görüşmeler de sadece Rusya, Ukrayna ve ayrılıkçılar arasında gerçekleşmeli.
Medvedçuk, genel seçim anketlerinde ikinci sırada yer alan ve lideri olduğu Muhalefet Platformu'nun gelecek Ekim’deki parlamento seçimleri sonrası Zelenskiy’le belli konularda işbirliği yapabileceğini de belirtti.
Zelenskiy, Medvedçuk’un partisiyle koalisyon kurmak istemediğini dile getirmişti ancak özel amaçlı işbirlikleriyle ilgili bir açıklama yapmış değil.
