Venezuela ile Türkiye’nin birbirlerine gümrük vergisi avantajı sağlayan ticari anlaşma kapsamında peynirin de yer alması Türkiye’de tartışmalara neden olmuştu.
Peki, Venezuela’da bu olay nasıl değerlendiriliyor?
VOA Türkçe'den Mustafa Özdemir de “peynir üretimi yeterli mi, fiyatlar nasıl, ihracat kapasitesi söz konusu mu” gibi soruların cevaplarını aradı.
Venezuela Et ve Süt Enstitüsü Başkanı Rodrigo Agudo, “Venezuela’da üretilen peynirin en az yüzde 85’i küçük üreticiler tarafından kayıt dışı ve hijyen kurallarına uyulmadan yapılıyor. Türkiye’ye olası peynir ihracatını yapabilecek, uluslararası standartlara sahip tesisler ise ülkede yaşanan ekonomik krizden ve süte erişimde yaşanan zorluklardan dolayı kapasitesinin ancak yüzde 12’sini kullanabiliyor. Bu tesisler, günlük temin edebildikleri 400 bin litre sütün tamamını peynire çevirseler bile yıllık peynir üretimi en fazla 15 bin ton olabilir ki bu da ihracat için oldukça sınırlı bir miktar” diyor.Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO’ya göre yıllık süt ve süt ürünleri tüketimi kişi başı en az 120 litre olması gerekiyor. Venezuela’da ise kişi başı üretilen süt miktarı 55 litre. Yani gerekli miktarın sadece yüzde 46’sı.
Venezuela’nın Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nce verilen ve hayvanların hastalıklardan muaf olduğuna dair sertifikası olmadığı için peynir ihracatında da engeller yaşanıyor.
Hayvan Yetiştiricileri Federasyonu Başkanı Armando Chacin, “Potansiyelimiz çok daha fazla olmasına rağmen süt üretimimizin ulusal ihtiyacın yarısını karşılaması peynir ihracatını da zorlaştırıyor. Venezuela, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü tarafından ülkede şap hastalığının olmadığına dair sertifikası olmadığı için süt ve süt ürünleri ihracatında sağlık engeliyle karşılaşıyor. Ancak Türkiye için bu durumun bir sorun oluşturmaması Venezuelalı üreticiler için bir fırsat yaratabilir. Venezuela’da düşen taleplerden dolayı sektör zor dönemlerden geçiyor ama süt ve peynirin fiyatı, uluslararası fiyatlarla kıyaslandığında oldukça ekonomik” ifadelerini kullanıyor.
Venezuela’da 2000’li yılların başında 16 milyonu aşan büyükbaş hayvan sayısı 2019’da 9 milyona düşmüş. Üreticiler sürülerini muhafaza etmekte zorlandıklarını söylüyor.
Hayvan yetiştiricisi ve süt üreticisi Carlos Albornoz, “Venezuela’da süt üretimi son 14 dönemdir sürekli bir düşüş yaşıyor. Bunun nedenleri arasında sürü sayısının azalması, finansal sorunlar, hayvansal üretim için gerekli malzemelerin temin edilememesi, akaryakıt sorunu, elektrik ve su kesintileri, güvenlik sorunu bulunuyor. Venezuela’daki et ve süt üretimi yapan üreticiler olarak iyi bir dönemden geçtiğimizi söyleyemeyiz. Sadece ayakta kalmaya çalışıyoruz. Bu durum sadece biz üreticiler için değil, süt ve peynir üretim tesisleri için de geçerli. Bu yüzden bizim Türkiye’ye kaliteli peynirler sunabilmemiz şimdilik maalesef küçük bir olasılık” diyor.
Venezuela’da taze peynirin kilosu marketlerde 3 dolara sokakta ise 1.5 dolara kadar bulunabiliyor. Ancak krizle birlikte alım gücünün düşmesinden dolayı birçok kişinin peynir alabilecek ekonomik gücü bulunmuyor.
Tüketici Yasmin Faria, “Ben burada yaşamıyorum ama bu sektörde daha ucuz peynir bulunabiliyor. Bugün kilosu 2 dolara bir kilo taze peynir aldım. Bana göre 2 dolar ucuz değil ama diğer semtlerde daha pahalı olduğu için buradan almak daha hesaplı. Ancak 3 dolar asgari ücret alan biri için çok pahalı. Burada bizim peynir eksikliğimiz varken başka ülkelere peynir ihraç etmek fiyatların artmasına neden olur diye düşünüyorum” diyerek düşüncelerini açıklıyor.
Ekonomisi son 7 yılda yarıdan fazla küçülen Venezuela’da peynir üretimi de yıllık 171 bin tondan 81 bin tona gerilemiş. Her ne kadar Venezuela’daki peynir fiyatları Türkiye’ye göre daha ekonomik olsa da üretimin yalnızca yaklaşık 5-6 bin tonunun endüstriyel üretim ya da başka bir ifadeyle ihraç edilebilir peynir olması, Venezuela’nın Türkiye’ye peynir ihracatı kapasitesinin oldukça sınırlı olduğunu gösteriyor.
