Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı kapsamlı bir araştırma tüm dünyada kolesterol seviyesi yüksek olan kişilerin çoğunun kalp krizi ve felç gibi ciddi rahatsızlıkları önlemek için tedavi görmediğini gösteriyor. Bu konuda şimdiye kadar yapılan en büyük araştırma olan bu çalışma, sorunun özellikle gelişmekte olan ülkelerde ciddi boyutlara ulaştığını ortaya koydu.
Yüksek kolesterol ve kalp krizi arasındaki ilişki yeni değil. Ancak yeni bir araştırma çok sayıda kişinin kalp ve damar hastalıklarına yol açan yüksek kolesterol seviyesinin kontrol altına alınması gerektiği konusunda ciddi bir uyarı.
147 milyon kişiyi kapsayan araştırma tüm dünyada kolesterol seviyesinin yükseldiğini gösteriyor. Daha da kaygı verici olan, bu hastaların çoğunun tedavi görmemesi. Örneğin Japonya’da yüksek kolesterolü olanların yüzde 53’ü tedavi görmüyor, Tayland’da yüksek kolesterol sorunu olanların yüzde 73‘üne teşhis bile konmamış.
Doktor Chelsea Kidwell Washington’daki Georgetown İnme Merkezi Başkanı ve şunları söylüyor: ”Gelişmekte olan ülkeler Batı tarzı beslenmeye ağırlık verdikçe kolesterol seviyesi de yükseliyor. Herkesin yüksek kolesterolün felç ve kalp hastalığı riski oluşturduğunu anlaması gerekiyor.”
”Kötü” kolesterol kan dolaşımında plak oluşmasına yol açıyor. Plak, kalbe kan akışını yavaşlatıyor. Kalbe yeterli kan ve oksijen ulaşmaması, kalp krizine neden oluyor. Plak kanın beyne erişmesini engellediğinde de felç meydana geliyor. Yüksek kolesterolün kendi başına belirtileri yok. Bu nedenle birçok kez kalp krizi ve inme olmadıkça kişi kolesterolünün yüksek olduğunu anlamıyor. Doktor Kidwell açıklıyor: ”Basit bir kan testi kolesterol seviyenizi gösterir. İnme ve kalp krizi riskini azaltmak için kolesterolü belirli bir düzeye indirmek hedeflenmeli. Örneğin kalp krizi ve felçten korunmak için kötü kolesterol seviyesi 100’ün altına çekilmeli.”
Kalp ve damar hastalıkları her yıl 17 milyon kişinin ölümüne neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ölenlerin yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Cleveland Clinic’ten Doktor Joseph Sabik, hayat tarzında yapılacak basit değişikliklerin riski azaltacağını söylüyor: ”Kiloluysanız zayıflamanız gerekiyor. Çok hareketsiz bir yaşam sürüyorsanız egzersiz yapmalısınız. Eğer ailenizde kalp ve damar hastalığı olanlar varsa genetik olarak risk altındasınız demektir. Kendinize iyi bakmak zorundasınız.”
Yaşam tarzı değişikliği işe yaramadığında, yüksek kolesterolü düşürmek için ilaç tedavisi gerekiyor. Ancak Doktor Kidwell herkesin ilaç tedavisine erişimi olmadığını hatırlatıyor: ”Gelişmekte olan bazı ülkelerde kolesterol ilaçları pahalı olduğu için ihtiyacı olan herkes bu ilaçları alamayabilir. Sağlık yetkililerinin bu sorunu çözmesi gerekiyor.”
Yüksek kolesterolü kontrol altına almaya çalışan sağlık uzmanları geliştirilmiş tarama ve tedavi yöntemlerine ek olarak daha az tuz tüketmek, doymuş yağ oranı yüksek gıdalardan ve sigaradan kaçınmak gerektiğini vurguluyor.
