Amerika’nın eski Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan, ekonominin geleceğini değerlendirirken, durgunluk tehlikesinin henüz atlatılamadığını söyledi.
Alan Greenspan 1987 yılında atandığı Merkez Bankası başkanlığı görevinden iki yıl önce ayrıldı. Greenspan Amerikan ekonomisi hakkında konuşmaya en yetkili ağızlardan biri olarak kabul ediliyor. Greenspan şu anda mali piyasalara, daha önce hiç karşılaşılmamış bir durumun hakim olduğunu belirtiyor.
Hükümet geçen hafta iki çok büyük konut kredisi veren mali kuruluşun yönetimini devralmış, bir iki ay kadar önce de dev bir yatırım şirketinin satışını tertiplemişti. Şu anda da bir başka tanınmış kredi kuruluşu olan Lehman Brothers, çöküşün eşiğinde. Alan Greenspan bu manzarayı şöyle değerlendiriyor:
“Bu, ancak yüz ya da elli yılda karşılaşılabilecek bir durumdur. Bugüne kadar karşılaştıklarımın hepsini bastıran bir durum olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Sorun hala çözülmüş değil, hatta henüz sonuna da gelmiş değiliz.”
Greenspan kredi piyasalarındaki
çalkantıyı konut kredilerine bağlıyor ve düşen konut fiyatlarında istikrar
olmadan, kredi piyasalarında durgunlaşma beklenmemesi gerektiğini kaydediyor.
İki ay kadar önce federal hükümet, dev yatırım şirketi Bear Stearn’e kredi açtı
ve bir rakip şirket tarafından satın alınmasına aracılık yaptı. Geçen hafta da
Bush yönetimi, hükümete bağlı konut kredi şirketi Fannie Mae ile Freddie Mac’in
yönetimlerine, iflastan kurtarmak üzere, el koydu.
Eski Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan hükümetin, her kötü durumdaki şirketin yardımına koşmasının da iyi bir şey olmadığına işaret ediyor:
“Tek tek her şirketi korumaya kalkmamalıyız. Para piyasalarında bir kazanan bir de kaybeden taraf olur. Bu tür kurtarma operasyonları zaten kıt bir kaynak durumundaki tasarrufları eritir, ekonominin büyümesini zayıflatır ve sonunda da ekonomi durur.”
Greenspan bazı şirket ve kurumlara yardımın yararlı olabileceğine de işaret ediyor:
“Bazı temel kurumlar vardır. Bu tür kurumlar tasarrufların gerçek yatırıma dönüşmesinde aracılık yaparlar. Ender durumlarda, ki bugün böyle bir dönemden geçiyoruz, bu kurumların ekonomiyi baltalayacak bir şekilde batmasını önlemek faydalı olur.”
Konut piyasasındaki krize, enerji fiyatlarının yükselmesine ve işsizliğin artmasına rağmen Amerikan ekonomisi, yavaş bir hızla da olsa büyümeye devam ediyor. Greenspan buna rağmen kötümser. Eski Merkez Bankası Başkanı Amerika’nın ve dünya ekonomisinin, durgunluğu tamamen atlatabileceğine yüzde ellinin altında şans tanıyor.
“Yüzyılda bir olabilecek bir finans kriziyle karşılaşınca, bunun tüm dünyada reel ekonomi üzerinde önemli bir etki yaratmamasına imkan yoktur. Sanıyorum, şu anda işte böyle bir süreçten geçiyoruz.”
Eski Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan olumlu bazı ekonomik gelişmelere de işaret etti. Petrol fiyatlarında ve enflasyon hızında son günlerde kaydedilen düşüşü, Greenspan olumlu görüyor ve Amerika’nın durgunluğu önlemesinden memnuniyet duyacağını belirtiyor. Ancak Greenspan bunun garanti olmadığını da ekliyor.