Eski Başkan Yardımcısı Mike Pence, bugün yayınlanan anı kitabında Donald Trump'ı 6 Ocak'ta "ailesini ve Kongre'de görev yapan herkesi" tehlikeye atmakla suçladı.
"So Help Me God" (Tanrı Yardımcım Olsun) adlı kitabında Pence, Cumhuriyetçi eski başkanın kendisini 2020 seçimlerinin sonuçlarını iptal etmeye zorlamak için gösterdiği olağanüstü çabayı ilk kez kendi ağzından anlatıyor ve binlerce isyancının Kongre Binası'nı bastığı ve bazılarının "Mike Pence'i asın" sloganları attığı gün yaşananları paylaşıyor.
Pence kitabında, "Seçimin sonucunu protesto etmek ve Kongre'nin Seçiciler Kurulu oylarını açma ve sayma sorumluluğunu yerine getirmesini engellemek için gelmişlerdi. Sonradan öğrendiğim üzere de birçoğu beni aramaya gelmişti" diyor
Pence'in Demokrat Parti'de yerel gençlik koordinatörü olarak görev yapmasından, Kongre üyesi olarak yemin etmesinden günler sonra dönemin Başkan Yardımcısı Al Gore'un seçim kaybını onaylamasını izlemesine kadar siyasetteki yaşamının izini süren kitap, büyük ölçüde Trump'ı savunuyor ve en tartışmalı hadiselerinin çoğunu geçiştiriyor ve aklıyor. Kitap "Başkan Donald Trump'a her zaman sadık kaldım" diye başlıyor.
"Dört yıl boyunca yakın bir çalışma ilişkimiz vardı, sonu iyi bitmedi"
Ancak yıllarca eski patronunu kamuoyu önünde eleştirmeyi reddeden Pence, 6 Ocak 2021'in, Trump'ın "pervasız sözlerinin ailesini ve Kongre'de görev yapan herkesi tehlikeye attığı" bir kırılma noktası olduğunu kitapta açıkça belirtiyor.
Pence, Trump ile Beyaz Saray'da geçirdikleri zamanı ise, "Dört yıl boyunca yakın bir çalışma ilişkimiz vardı. Sonu iyi bitmedi" diye özetliyor. Eski Başkan Yardımcısı, "Ulusa hizmetimiz sona erdiğinde dostane bir şekilde ayrıldık. Takip eden aylarda zaman zaman konuştuk, ancak Başkan o trajik günden önce kullandığı retoriğe geri döndüğünde ve Anayasa’yı savunan bizleri alenen eleştirmeye başladığında, yollarımızı ayırmanın en iyisi olacağına karar verdim" diyor.
Simon & Schuster tarafından yayınlanan kitap, Pence'in 2024'te başkanlığa aday olma ihtimalinin giderek arttığı bir döneme denk geliyor. Bu da Pence’i bu akşam Florida'da kendi seçim kampanyasını resmen başlatması beklenen Trump ile doğrudan karşı karşıya getirecek bir hamle.
6 Ocak’ta Pence neler yaşadı?
Mike Pence, kitabında Demokrat Joe Biden'ın adil bir şekilde kazandığını hiçbir zaman doğrudan ifade etmiyor.
Seçimin onaylanmasına başkanlık edeceği gün olan 6 Ocak'ta Trump Washington'da bir miting düzenlemeyi ilk önerdiğinde bunun iyi bir fikir olduğunu düşünen Pence, "İlk düşüncem, o gün yapılacak bir mitingin, Temsilciler Meclisi ve Senato'daki işlemlere daha fazla dikkat çekmenin bir yolu olarak yararlı olabileceğiydi" diye yazıyor.
Pence bunun yerine Senato salonunda oturduğunu ve Senato danışmanının kendisine eğilerek isyancıların binaya girdiğini ve Gizli Servis'ten bir görevlinin aceleyle gelerek binayı terk etmeleri için ısrar ettiğini bildirdiği sırada tasdik törenine başkanlık ettiğini anlatıyor.
Pence binadan ayrılmayı reddetti ve bunun yerine Senato'nun yükleme alanına götürüldü. Pence’in güvenliğini kontrol etme zahmetine katlanmayan Başkan gözlerden uzak bir şekilde oturup televizyon izlerken, dönemin ABD Başkan Yardımcısı etrafı personeli ve aile üyeleriyle çevrili bir şekilde, hükümetin tepkisini koordine etmek üzere askeri yetkililer ve Kongre liderleriyle telefon görüşmeleri yaparak saatler geçirdi.
Kitabında, "Etrafta bir hareket ve kaos bulanıklığı vardı. Güvenlik ve polis memurları insanları güvenli bir yere yönlendiriyor, çalışanlar bağırıyor ve sığınaklara koşuyordu. Gizli Servis görevlilerinin gözlerindeki yoğunluğu görebiliyordum, Kongre Binası Polisi'nin sesinden de anlaşılıyordu. Ayak seslerini ve öfkeli sloganları duyabiliyordum" satırlarına yer veren Pence yine de korkmadığını, sadece yaşananlara kızgın olduğunu söylüyor.
Saat 14:24'te Pence saklanmaya devam ederken Trump, Pence'in "Ülkemizi ve Anayasamızı korumak için yapılması gerekeni yapacak cesarete sahip olmadığını" söyleyen Twitter mesajını paylaştı.
"Sadece başımı salladım" diyen Pence kitabında, "Gerçek şu ki, Başkan'ın attığı tweet ne kadar pervasızca olsa da buna ayıracak vaktim yoktu. İsyancılar Kongre Binası'nı yağmalıyordu. Başkan sorunun bir parçası olmaya karar vermişti. Bense çözümün bir parçası olmaya kararlıydım. Tweeti görmezden geldim ve işime geri döndüm" diyor.
Pence ayrıca, anayasa başkan yardımcısının rolünün tamamen törensel olduğunu açıkça belirtmesine rağmen, Trump'ın Seçiciler Kurulu oylarını reddederek ya da eyaletlere geri göndererek seçim sonuçlarını reddetmesi için kendisine baskı yapma girişimini de anlatıyor.
Trump’ı ikna etmeye çalıştı
Pence, 16 Kasım 2020'deki bir öğle yemeğinde Trump'a "eğer yasal itirazlar sonuçsuz kalırsa ve bunu kabul etmek istemezse, sadece seçim sonuçlarını tanıyarak geçiş sürecine devam edebileceğini ve Georgia'daki Senato ikinci turlarını, 2021'de Virginia'daki valilik yarışını ve 2022'de Temsilciler Meclisi ve Senato'yu kazanarak siyasi bir geri dönüş başlatabileceğini" söylediğini de aktardı.
Pence, "Bunu başardığında, 2024'te başkanlığa adaylığını koyabileceğini ve kazanabileceğini söyledim. Bu ihtimalden etkilenmemiş, hatta bıkmış görünüyordu" diye yazdı.
Bir başka öğle yemeğinde Pence, Trump'ı "seçimleri bir kayıp değil sadece bir ara verme olarak görmeye" teşvik ettiğini ve tüm yasal seçenekleri tükettikten sonra "hala yetersiz kalırsa", Trump'ın "seyirciyi selamlayarak sahneden çekilmesi" ve daha sonra tekrar aday olması gerektiğini söyledi.
"Başını salladı, 'Bunu düşünmeye değer' der gibi beni işaret etti ve koridora doğru yürüdü" diye yazan Pence, bunun her zaman öyle olmasını dileyeceğini belirtti.
Ancak Trump'ın hukuk ekibinin açtığı davalar başarısız olmaya devam ettikçe, Pence Trump'ın ruh halinin karardığını ve giderek sinirlendiğini yazıyor.
Pence, Trump'ın kendisini azarladığını, "Fazla dürüstsün", "Yüz binler senden nefret edecek", "İnsanlar senin aptal olduğunu düşünecek" gibi sözler sarfettiğine de kitabında yer verdi.
Pence, "Günler geçtikçe, 2020 seçimlerinin onaylanmasına başkanlık ettiğimde bunun bana siyasi olarak gerçek bir bedeli olacağı netleşiyordu. Seçimi iptal etme yetkisine sahip olmadığımı her zaman biliyordum. Tasdik işlemine katılmamın arkadaşım için incitici olacağını biliyordum. Ancak görevim açıktı" dedi.
"Başkan’ın sesindeki üzüntü"
Kongre binası isyancılardan temizlendikten sonra oturum yeniden başladı ve Pence kendisi ile Trump'ın seçimi kaybettiklerinin tasdiklenmesine başkanlık etti. İki isim birkaç gün boyunca konuşmadı.
Ancak beş gün sonra nihayet biraraya geldiklerinde Pence baş başa 90 dakikadan fazla zaman geçirdiklerini söyledi.
Kitabında, "Trump'a son dört buçuk yıldır onun için dua ettiğimi söyledim ve onu dua etmeye teşvik ettim. ‘İsa bunu atlatmana yardım edebilir. O'nu çağır’ dedim. Hiçbir şey söylemedi" diyen Pence, "Başkan daha sonra sesinde gerçek bir üzüntüyle, 'Ya mitingi yapmasaydık? Ya Kongre Binası'na gitmeselerdi?' Sonra da 'Bu şekilde bitmesi çok korkunç' dedi" sözleriyle de Trump’ın üzüntü duyduğunu yazdı.
