Erişilebilirlik

Obama Başkanlık Görevini Devralıyor


Amerika’nın ilk siyah Başkanı Barack Obama bugün yemin ederek göreve başlıyor.

Demokrat Partili Senatör Kasım ayındaki seçimde, rakibi Cumuhuriyetçi partili aday Senatör John McCain’i yüzde 50’nin üzerinde bir oyla yenilgiye uğratarak başkanlığa seçilmişti.

Barack Obama, kendinden önceki tüm başkanların yaptığı gibi bu sabah Beyaz Saray yakınındaki bir kilisede dua edecek. Daha sonra Obama ve eşi ile, Başkan yardımcılığı görevine devralacak olan Joe Biden ve eşi, Beyaz Saray’da Başkan Bush’la kahvaltı yapacak.

Resmi törenler için, Washington’un merkezinde yemin töreninin yapılacağı Kongre merdivenlerinin önündeki uzun parkta, bir milyondan fazla kişinindondurucu soğukta bir araya gelmesi bekleniyor.

Törende önce Yüksek Mahkeme Başkanı John Paul Stevens’in önünde önce yardımcısı Joe Biden, ardından da Barack Obama yemin ederek başkan olacak.

Washington’da yemin törenini bir milyondan fazla kişinin izleyeceği tahmin ediliyor. Çok sıkı güvenlik önlemlerinin hazırlandığı kentin bir çok yerine tel barikatlar yerleştirildi, yollar araç trafiğine kapatıldı.

Son 30 Yılın Yemin Törenleri

Amerikan başkanlarının yemin töreni her 4 yılda bir yapılıyor. Bir çeşit kutlama havasında geçen tören çok büyük bir seyirci topluluğunu da başkent Washington’a çekiyor.

Amerika’nın ilk Afrika kökenli başkanı seçilerek adını tarihe yazdıran Barack Obama’nın yemin töreninin Amerikan tarihinin en çok ilgi gören, en fazla kişinin katılımıyla gerçekleşecek yemin töreni olacağına da şüphe yok.

Obama, köleliği kaldıran başkan olarak hatırlanan Abraham Lincoln’ın doğumunun iki yüzüncü yılına denk gelen başkanlık yemin töreni için çok da sürpriz olmayan bir başlık da seçti: Özgürlüğün Yeniden Doğuşu.

“Amerika Başkanı olarak görevimi sadakatle yerine getireceğime, tüm yetilerimi Amerikan anayasasını muhafaza etmek, korumak ve savunmak için kullanacağıma andiçerim.”

1789’daki ilk yemin töreninden beri Amerikan başkanları resmen göreve başlayacakları gün işte bu cümleyi milyonların önünde tekrarlıyor. Tabii her başkan bu yemine kişisel bazı eklemeler yapmayı da ihmal etmiyor. Tabii bir de merakla beklenen bir konuşma geliyor ardından.

Amerikan tarihinde akıllarda yer eden bir çok yemin töreni var. Bunlar arasında ülkenin iç savaşla sarsıldığı 1865’te Abraham Lincoln’ın yaptığı unutulmaz konuşma ve 1961’de Amerik’anın en genç ve ilk Katolik başkanı olan John F. Kennedy’nin yaptığı “ülkenizin sizin için ne yapabileceğini değil, sizin ülkeniz için ne yapabileceğinizi düşünün” cümlesiyle süslediği konuşması bulunuyor.

Ancak daha yakın tarihe, 80'li ve 90'lı yıllara bakıldığında da bir çok renkli başkanın ve yemin törenlerinde 'ilk'lerin yaşandığını görmek mümkün.

1980 yılında Cumhuriyetçi Parti’den seçimi kazanan Ronald Reagan Amerika’nın 40’ncı başkanı olarak andiçerken bir ilke imza attı. O güne dek Kongre’nin Doğu cephesinde düzenlenen töreni bu kez batı cephesine taşıdı. 69 yaşındaki Reagan aynı zamanda Amerika’nın en yaşlı başkanı ünvanını alarak bir ilke daha imza atıyordu.

Reagan’ın and içme töreni zamanlama açısından da hafızalara kazındı. Zira Reagan, Jimmy Carter’a karşı adaylığını 52 Amerikalı’nın İran’ın elinde esir olduğu dönemde sürdürmüş, Amerikalıların esaretin 444’ncü günü serbest kalmasının ardından Reagan’ın and içme töreni de adeta ulusal bir kutlamaya ve bir zafer törenine dönüşmüştü.

Reagan’ın and içme töreninde yaptığı konuşmanın teması ‘ulusal yenilenme dönemi’ydi. Carter’a karşı yürüttüğü başkanlık yarışında ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krize ağırlık veren Reagan’ın “Şu anki krizde hükümet çözüm değil, aksine sorunun ta kendisi. Federal hükümetin boyutlarını ve etkisini azaltmayı planlıyorum” sözleri konuşmasının en akılda kalan kısmıydı.

Cumhuriyetçi Reagan, 4 yıl sonra tekrar Amerikan başkanlığına seçildiğindeyse and içme töreni öncekinden oldukça farklıydı. Amerika’da 14 eyalette 49 kişinin soğuktan öldüğü 1985 yılının Ocak ayında hava koşulları Reagan’ın törenini de etkiledi şüphesiz.

Amerikan tarihinde ikinci kez soğuk hava yüzünden açık havada yapılmaması kararlaştırılan törende başkanı sadece içeride toplanan 140 bin konuk ve Kongre üyesi yakından izledi.

1989’da “Baba Bush” olarak andığımız 41’nci başkan George Bush bu kez 20 dakikalık konuşmasını onbinlerce kişinin önünde gerçekleştirdi. Bush, yemin ederken iki yüzyıl önce Amerika’nın ilk başkanı olan George Washington’ın kullandığı kelimelerin aynını kullanmış ve Washington’ın 200 yüzyıl önce kullandığı incile el bastı.

1992’de Amerika, 42’nci başkanı olarak William Jefferson Clinton’ı seçmişti. Clinton’ın gelişi, Beyaz Saray açısından büyük bir değişim anlamına geliyordu. Zira Clinton’la birlikte Demokratlar son 12 yılda ilk kez Beyaz Saray’ın kontrolünü ele geçiriyordu.

Yaklaşık 250 bin kişilik bir kalabalığın önünde yemin eden Clinton’a eşi, Amerika’nın yeni dışişleri bakanlığına atanan Hillary Clinton ve o dönemde sadece 12 yaşındaki kızları Chelsea de eşlik ediyordu.

Eski başkanlardan John F. Kennedy’nin 1961’deki mimikleri, konuşmasının ruhu ve hareketlerini kullanmayı tercih eden Clinton da “Amerika’da yenilenme” temasını vurgulamayı seçti.

Kısa bir konuşma yapmayı tercih eden Clinton, o dönemde Somali ve Basra Körfezi’nde görevde olan Amerikan askerlerini hatırlatarak Amerika’nın çıkarlarını korumak için her zaman kuvvetlerinin arkasında olacağı mesajını verdi.

1996’da tekrar başkan seçilerek Demokratlar açısından büyük bir zafere imza atan Clinton’ın ikinci and içme töreni de yüz binlerin katılımıyla gerçekleşti. Kısa bir konuşma yapan Clinton, Amerika’yı yüzyıllardır rahatsız eden “ırk” tartışmalarına değinerek “ırksal bölünme Amerika’nın laneti gibi. Geçmişte bizi neredeyse yıkıyordu ve bizi hala bir veba gibi etkilemeye devam ediyor” dedi.

Clinton’ın 8 yıllık iktidarının ardından 2000’de bu kez oğul Bush, yani George W. Bush bir kez daha Cumhuriyetçileri Beyaz Saray’a taşıdı.

Yaklaşık 500 bin ila 750 bin kişinin katıldığı and içme töreninde anne ve baba Bush’un yaşlı gözleri önünde yemin eden oğul Bush, konuşmasına tema olarak “adalet ve fırsat” konularını seçmişti.

Al Gore’la karşı karşıya geldiği başkanlık yarışında rakibinden yarım milyon daha az oy alan ancak anayasa gereği “seçiciler kurulunun” oyu ile koltuğa getirilen Bush’un and içme töreni, bu yüzden protestocuların da hedefi olmuştu.

11 Eylül 2001’de Amerika’ya yapılan terörist saldırıların ardından artık Amerikalılar için hayat aynı değildi. Amerika’nın Afganistan’a müdahalesi, kitle imha silahları ve küresel terörizme karşı başlatılan savaş, George Bush’u 4 yıl sonra, 2005’te yine başkan koltuğuna taşımaya yetiyordu.

Dondurucu soğuğa rağmen kongre binası önünde toplanan yarım milyon kişinin önünde yemin eden Bush’un konuşmasında söylediği “özgürlükleri savunmamız için yıldızların ötesinden gelen bir çağrı var” sözleri 17 dakikalık konuşmanın şüphesiz en çok akılda kalan kısmı oldu.

Ancak Amerikan ekonomisindeki kötüye gidiş, Irak savaşı ve el kaide lideri Usame Bin Ladin’in hala yakalanmamış olması Bush’u Amerikan tarihinin en az sevilen başkanı haline getirdi.

Barack Obama, Washington’a değişim getirme vaadiyle 2008 seçimleri kazandı. Şimdi gözler Obama’nın Washington’a milyonları çekmesi beklenen and içme töreninde.

XS
SM
MD
LG