Amerika’da göçmenlerle ilgili olarak gündeme gelen sistemlerden biri de puanlamaya dayalı sistem. Bu sistem yeni değil. İngiltere’de var, Almanya puanlamaya dayalı pilot bir sistemi uygulamaya başlıyor. En eski puanlama sistemi Kanada ve Avustralya’da uygulanıyor.
İşte bu sistemin uygulandığı ülkeler ve Amerikan sistemine nasıl uygulacağı konusunda bazı ipuçları.
Kanada, Avustralya ve Amerika
Kanada puanlamaya dayalı sistemi 1967’de uygulamaya başlayan ilk ülke. Eğitim, iş tecrübesi, iş teklifi, başvuranın yaşı ve aile uyumu gibi kriterlerle 100 puandan oluşuyor. Kanada sisteminde başvuranlar en yüksek puan 28’i, İngilizce ve Fransızca dil yeterliliğinde alıyor.
Kanada’ya göçmen olarak kabul edilebilmek için, başvuru sahibinin 100 üzerinden en az 67 puan alması ve sağlık kontrolundan da geçer not alması gerekiyor.
2017’de Kanada Göçmenlik, Mülteciler ve Vatandaşlık Dairesi toplam göçmen sayısının yarısı olan 172,500 kişinin çalışanlar programıyla gelmesini ve 84 bin aile üyesinin de kabul edilmesini planladı.
Avustralya’da puan sistemi 1989’da oluşturuldu
Başvuranların başarılı olması için İngilizce yeterlilikten 60 puan alması, yetenekli çalışan olması, eğitim geçmişi bulunması ve Avustralya’yla bağı olması gerekiyor. Avustralya en fazla puan olan 30’u çalışma yaşındaki yetişkinlere veriyor. Başvuranlar ayrıca sağlık ve karakter testlerini geçmek zorunda.
2016 ve 2017’de Avustralya Göçmen ve Sınır Koruma Dairesi 123,567 kişinin yeteneğe, 56,220 kişinin de aile bağlarına göre ülkeye yerleştirildiğini açıkladı.
Amerika, aile birleşmesine dayanan göçmenlik politikasını 1965’ten buyana uyguluyor. Her yıl 480 bin aile vizesi veriliyor. Çalışma vizesi alanların sayısıysa 140 bin.
Trump’ın puanlama planını destekleyenler, aile temelli yaklaşımın puanlama sistemine göre düşük kaliteli çalışanları ülkeye getirdiğini söylüyor. Plan, yüksek ücretli iş teklifleri, geçmişteki başarılar, İngilizce kabiliyeti ve eğitim yüksek puanı öngörüyor. Plan ayrıca yasal göçmenliği yüzde 50 azaltmayı amaçlıyor.
Planı eleştirenler puanlama sisteminin Amerika’ya daha pahalıya mal olacağını savunuyor.
Sonuçlar
Amerika 2016’da 1.2 milyon göçmen kabul etti. En fazla göçmen kabul ettiği ülkeler, Meksika, Çin, Küba, Hindistan ve Dominik Cumhuriyeti oldu.
Aynı yıl Kanada 296 bin mülteci aldı. Kanada’nın en fazla göçmen kabul ettiği ülkeler Filipinler, Hindistan, Suriye, Çin ve Pakistan.
2016 ve 2017’de Avustralya 184 bin göçmen kabul etti. En fazla göçmen Hindistan, Çin, İngiltere, Filipinler ve Pakistan’dan geldi.
Avustralya Çalışma İstatistikleri Bürosu Kasım 2016’da açıkladığı raporda, göçmenler arasındaki işsizlik oranını ve geçici yerleşimi yüzde 7.4 olarak açıkladı. Avustralya’da doğanlarda bu oran yüzde 5.4. Avustralya vatandaşı olan göçmenlerde işsizlik oranı yüzde 3.3.
Kanada İstatistik Dairesi’ne göre, 2017’de işsizlik oranı yüzde 5.4. Yeni gelen göçmenler için bu oran yüzde 6.4 ve 5 yıldan daha az süre Kanada’da kalanlar için bu oran yüzde 9.6. 10 yıldan az kalanlar içinse oran yüzde 5.6.
Çalışma İstatistikleri Bürosu 2016’da yabancı doğumlular için işsizlik oranını yüzde 4.3 olarak açıkladı.
