Adının açıklanmasını istemeyen Amerikalı bir yetkili, ABD'yi geçtikten sonra vurularak düşürülen Çin'e ait balonun Büyük Okyanus'ta Amerika'ya bağlı özerk ada Guam ve Hawaii eyaletine doğru ilerleme hedefinde olduğunu ancak rüzgar nedeniyle rotadan çıktığını söyledi.
Çin, balonun sivil araştırma amaçlı olduğunu iddia ediyor, Amerika ise Çin'i balonu kullanarak gözetim faaliyetinde bulunmakla suçluyor. Balon, ABD'nin Alaska eyaletinin Büyük Okyanus'taki uzantısı olan Aleut Adaları'na, oradan Kanada ve Amerika'nın orta kesimlerine uçmuş, 4 Şubat'ta ise Güney Carolina eyaleti kıyısında ABD ordusu tarafından vurulmuştu.
Çin'in Amerika üzerinde balon uçurması ve balonun daha sonra Amerika tarafından düşürülmesi, Amerika-Çin ilişkilerinin daha da gerilmesine yol açtı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta, Pekin'e yapacağı ziyareti ertelediğini açıkladı.
Washington Post gazetesinin haberine göre ABD ordusu ve istihbarat daireleri, Çin'in güney kıyısındaki Hainan Adası'ndan uçurulan balonu takip etti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, bugünkü rutin brifingde, balonun rotadan çıkmadan önce Guam ve Hawaii'ye uçurulmasının planlanıp planlanmadığına ilişkin soruyu yanıtsız bıraktı. Wang, Çin'in, Amerika'nın "aşırı tepki vermemesi" gerektiği yönündeki tavrını yineledi.
ABD ordusu, Pazartesi günü, balonun enkazından büyük parçalarla beraber kritik elektronik cihazların toplandığını kaydetmişti.
Çin Amerika'nın balona verdiği yanıtı sert şekilde eleştirdi
Çin parlamentosu, Çin'in casusluk amacı taşıdığından şüphelenilen balonun Amerikan hava sahasına girişini kınayan bir karar tasarısı çıkarmasını eleştirdi ve Amerikalı Kongre üyelerini, başka ülkelerin egemenlik haklarını ayaklar altına almakla suçladı.
Çin Ulusal Halk Kongresi'nin Dış İlişkiler Komitesi, bugün, Pekin'in, balonun insansız sivil meteoroloji araştırma aracı olduğuna ilişkin açıklamasında ısrar eden bir bildiri yayınladı. Amerika ise balonun uçuş rotası ve taşıdığı gözetim ekipmanlarına atıfta bulunarak Çin'in bu iddiasını reddediyor.
Çin ilk önce 4 Şubat'taki olaya ilişkin pişmanlık ifadesinde bulunurken daha sonra söylemini sertleştirdi. Bu tavır, son yıllarda Amerika ve Çin arasındaki ilişkinin ne kadar bozulduğunun yeni bir göstergesi oldu.
Çin Dışişleri Bakanlığı, dün, herhangi bir ayrıntı vermeden, balonun düşürülmesinde parmağı olan Amerikan kurumlarına karşı yaptırım uygulanacağını bildirdi.
Çin Dış İlişkiler Komitesi, ABD Temsilciler Meclisi tarafından oybirliğiyle kabul edilen karar tasarısının "'Çin tehdidini' kasten abartma" amacı taşıdığını kaydetti.
Açıklamada, Temsilciler Meclisi kararının "kötü niyetli abartı ve siyasi manipülasyon" amaçlı olduğu bildirildi, "ABD Kongresi'ndeki bazı siyasetçiler yangına körükle gitti, Çin karşıtlığı ve Çin'i kontrol altına alma amaçlı kötü tasarımlarını tam olarak ortaya koydu" denildi.
Açıklamada ayrıca, "Başka ülkelerin içişlerine sebepsiz yere müdahalede bulunan, egemenliklerini ihlal eden ve başka ülkelerde gözetim faaliyeti yürüten ülke aslen Amerika'dır" ifadesi de yer aldı.
Bazı Çin hükümet daireleri, Amerika'nın balon meselesini ele alış şeklini eleştirel nitelikte protestolar yayınladı ve Washington'u aşırı tepki göstermek ve "uluslararası hukuk ruhunu" ihlal etmekle suçladı. Pekin, dev balonun hangi hükümet kurumu ya da bakanlığına ait olduğu konusunda ayrıntı vermedi. Balonun kalıntıları, analiz edilmek üzere FBI laboratuvarına gönderildi.
Amerika, Kongre'nin geçirdiği karar tasarısının yanısıra Pekin'in havacılık ve uzay programlarıyla bağlantılı altı Çin kurumuna yaptırım uygulanması kararı aldı. Kimileri; ABD Dışişleri Bakanı Blinken'ın Çin seyahatini; ticaret, insan hakları, Tayvan ve Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki hak iddiaları gibi onyıllardır süregelen meseleler nedeniyle bozulan ilişkilere istikrar kazandırma amacı taşıdığını düşünüyordu. Ancak seyahatin aniden iptal edilmesi, bu ivmenin de dondurulması anlamına geldi.
ABD Temsilciler Meclisi karar tasarısı, Çin'i, Amerika'nın egemenliğini "küstahça ihlal etmesi" ve "uluslararası toplumu istihbarat toplama kampanyalarına ilişkin yalan iddialarla kandırma çabalarında bulunması" nedeniyle kınıyor.
Amerikalı yetkililer, Çin'in düşürülen balon benzeri hava araçlarından oluşan bir filo işlettiğini, ucuz olan bu balonların istihbarat toplamanın tespit edilmesi zor bir yönetimi olduğunu kaydediyor. Amerikan hükümeti balonun ulusal güvenliğe yönelik küçük bir risk oluşturduğu sonucuna varmış ve Güney Carolina eyaletinin Atlas Okyanusu kıyısında füzeyle vurulmasından önce kıta Amerikası'nı uçarak geçmesine izin verilmişti.
