Iraklı Şii lider Mukteda El Sadr, bugün destekçilerine, Bağdat'da güvenlik güçleriyle çatışmaya girdikleri hükümet binalarının bulunduğu bölgeden çekilmeleri çağrısı yaptı.
Mukteda El Sadr, televizyonda yayınlanan konuşmasında, "Bu bir devrim değil" mesajı verdi ve destekçilerine bölgeden geri çekilmeleri için bir saat süre tanıdı. Konuşmadan birkaç dakika sonra bazı eylemcilerin bulundukları noktaları terk etmeye başladıkları görüldü. Irak ordusunun sokağa çıkma yasağını kaldırması, sokaklardaki şiddet eylemlerinin sona ereceği umudu doğurdu.
Çatışmalar Pazartesi günü, El Sadr'ın siyaseti bırakacağı açıklamasıyla patlak vermiş, destekçileri bu açıklama üzerine geçmişte Amerikan ordusunun karargahı olan, şu andaysa Irak hükümet binalarına ve yabancı elçiliklere ev sahipliği yapan Yeşil Bölge'ye baskın düzenlemişti. Yetkililer, en az 30 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.
Irak hükümeti, Ekim ayındaki genel seçimlerde El Sadr'ın partisinin en yüksek sayıda sandalyeyi kazanmasına rağmen hükümette çoğunluğu garantileyecek sayıya erişememesi üzerine çıkmaza girmişti. Bu durum, farklı Şii gruplar arasında çatışmaların aylardır sürmesine yol açmıştı. El Sadr, İran'ın desteklediği Şii rakipleriyle müzakere etmeyi reddetmiş, Pazartesi günü siyasetten çekileceği açıklaması da Irak'ı siyasi belirsizliğe sürüklemişti.
İran sınırı kapadı
İran, bugün Irak'la olan sınır kapılarını kapattığını açıkladı. Açıklama, Tahran'ın, Bağdat'daki karmaşanın yayılacağı kaygılarının bir işareti olarak değerlendirildi. Ancak Sadr'ın yandaşlarına yaptığı geri çekilme çağrısının öncesinde de hükümet binalarının bulunduğu bölgenin sakin olduğu gözlendi. Petrol akışı sürerken Brent petrolün fiyatında hafif düşüş kaydedildi.
İran devlet televizyonu, sınırların kapatılmasına gerekçe olarak Irak'taki kentlerde ordunun getirdiği sokağa çıkma yasakları ve sosyal karmaşayı gösterdi. İranlılar'a Irak'a seyahat etmemeleri uyarısı da yapıldı. Uyarı, milyonlarca İranlı'nın, Irak'ta Şiiler için kutsal olan mekanlara her yıl yaptıkları ziyaret öncesinde geldi. Tahran, halihazırda Irak'ta bulunan İran vatandaşlarının şehirlerarası yolculuk yapmamaları çağrısında da bulundu.
Bugün erken saatlerde El Sadr destekçilerinin televizyonların canlı yayınında, sıkı koruma altındaki Yeşil Bölge'ye, yıkılan beton duvarların arasından roket güdümlü el bombası attıkları görüldü. İçerideki güvenlik güçleri de makinalı tüfeklerle gelişigüzel ateş açtı.
İki Iraklı sağlık yetkilisi, en az 30 kişinin öldüğünü, 400'den fazla kişinin yaralandığını bildirdi. Ölü sayısı, hem bir gün önceki protestolarda hayatını kaybeden El Sadr yanlılarını hem de gece meydana gelen çatışmalarda ölenleri kapsıyor. Yetkililer, ölü sayısının artmasını bekliyor.
Irak nüfusunun üçte kişisi Şii, üçte biriyse Sünnilerden oluşuyor. Saddam Hüseyin iktidarı sırasında çoğunluktaki Şiiler, baskı altındaydı. Irak'ın Amerika liderliğinde 2033 yılında işgal edilmesi ve Hüseyin'in devrilmesi, Irak'taki siyasi düzeni değiştirdi.
Şimdiyse Şiiler Amerikan kuvvetlerinin ülkeden büyük oranda çekilmesiyle birlikte iç çatışma yaşıyor. İran'ın desteklediği Şiilerle Iraklı milliyetçi Şiiler nüfuz, iktidar ve devlet kaynaklarına erişim için birbiriyle mücadele ediyor.
El Sadr'ın milliyetçi söylemleri ve reform planları, çoğu Irak toplumunun en yoksul kesimlerinden gelen ve Saddam Hüseyin döneminde siyasi sistemden tecrit edilen destekçileri arasında büyük yankı buluyor.
El Sadr'ın siyasetten çekileceğini açıklaması, destekçilerine, uygun gördükleri şekilde davranmalarına özgürlük tanıyan bir etki yarattı.
Seyahat kısıtlamaları
Öte yandan Kuveyt de vatandaşlarına Irak'tan ayrılmaları çağrısı yaptı. Devlet haber ajansı KUNA, Irak'a seyahat etmeyi düşünenlerin planlarını ertelemeleri önerisinde bulundu.
Kuveyt'in Irak'la 254 kilometrelik sınırı bulunuyor.
Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra da bugün erken saatlerde paylaştığı Twitter mesajında, Hollanda'nın Yeşil Bölge'deki büyükelçiliğini boşalttığını açıkladı.
Wopke Hoekstra, "Bağdat'taki büyükelçilik binası civarında çatışmalar var. Personelimiz kentin bir başka bölgesindeki Alman Büyükelçiliği'nde görevini sürdürüyor" dedi.
Emirates havayolları şirketi de çatışmalar nedeniyle Bağdat uçuşlarını iptal etti. "Durumun yakından izlendiğini" bildiren Emirates, uçuşların ne zaman başlayacağıyla ilgili bilgi vermedi.
