Hükümete gerektiğinde kuzey Irak'a sınırötesi operasyon için yetki verecek tezkerenin TBMM'ye gelmesi bayramdan sonraya kaldı. Tezkerenin 15 Ekim pazartesi günü yapılacak olan Bakanlar Kurulu toplantısının ardından meclise gönderilmesi bekleniyor. ABD Temsilciler Meclisi Dışilişkiler Komitesi’nin Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili tasarıyı onaylamasını ‘esefle’ kınayan Türkiye’nin, tasarının genel kurul gündemine gelmemesi için göstereceği çalışmalarda, Irak’taki Türk-Amerikan işbirliğini nasıl değerlendireceği de Ankara’da merak konusu oldu.
PKK'ya karşı ek önlemler alırken, 'gerektiğinde' Kuzey Irak'a sınır ötesi operasyonda bulunmayı da kararlaştıran hükümetin, sınır ötesi operasyona dayanak olacak tezkere için hazırlıkları tamamlandı. Hazırlıkların tamam olduğuna ilişkin açıklama, AK Parti Grup Başkanveli Sadullah Ergin'den geldi. Ergin, tezkerenin 15 Ekim Pazartesi günü yapılacak olan Bakanlar Kurulu toplantısının ardından meclise gönderilebileceğini de söyledi.
Dışişleri Bakanlığı'nın üzerinde çalıştığı tezkere taslağının da başbakanlıkta olduğu öğrenildi. Bakanlık yetkililerinden alınan bilgiye göre, başbakanlığa gönderilen tezkere taslağı, Anayasa'nın 'savaş hali ilanı ve silahlı kuvvet kullanılmasına izin verme' başlıklı 92.maddesine dayandırıldı. Kendilerinin sadece tezkerenin 'hukuki' kısmını yazdıklarını belirten bakanlık yetkilileri, tezkerenin tüm metni üzerindeki değerlendirmelerin süreceğini ve bu değerlendirmelerde hangi amaçla ve hangi siyasi hedeflerle Kuzey Irak'a asker gönderileceğinin tezkereye nasıl yansıtılacağına ilişkin son kararların verileceğini dile getirdiler. Tezkere, bakanlar kurulu karalı olarak meclise gönderilecek. Tezkerenin, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın söylediği gibi hükümete verilecek bir yıllık yetkiyi içermesi bekleniyor.
Tezkereye dayanak olacak Anayasa'nın 92. maddesinde, şu bölüm dikkat çekiyor: "Milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanına ve Türkiye'nin taraf olduğu milletlerarası anlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nindir."
Soykırım Kızgınlığı
Tezkereyle ilgili bu gelişmeler yaşanırken, Amerikan Kongresi’nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi Dışilişkiler Komitesi’nin Ermeni soykırım iddiaları ile ilgili tasarıyı onaylaması Ankara’yı kızdırdı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, komitenin tasarıyı onaylayan kararının Türk halkı için ‘hiçbir geçerliği ve saygınlığı’ olmadığını belirtirken, Amerika’da bazı politikacıların ‘büyük meseleleri küçük iç politika oyunlarına alet ve feda etme girişiminde’ bulunduğunu duyurdu.
Tasarının meclis genel kuruluna gelmemesi için çabalarını yoğunlaştıran Türkiye’nin, Amerika için büyük önem taşıyan İncirlik üssünü kapatıp kapatmayacağı da merak konusu oldu. Başbakan Tayyip Erdoğan, Amerika’ya tepki için atılacak adımları değerlendirdiklerini belirtirken, İncirlik’le ilgili soru soran gazetecilere “Bunlar konuşulmaz, yapılır” diyerek, Ankara’nın karara kızgınlığının boyutları hakkında da ipucu verdi.
Dışişleri Bakanlığı, hükümetin tepkisini “Esefle kınıyoruz. Komite, ilişkileri bozacak bir karar aldı” açıklaması ile duyururken, karardan duyulan rahatsıklık bakanlığa çağrılan ABD’nin Ankara Büyükelçisi Ross Wilson’a da iletildi. Tüketiciler Birliği halka Amerikan mallarını boykot çağrısı yaparken, Amerikan Büyükelçiliği binası önünde de kararı protesto eden eylemler yapıldı. ABD'deki Türk Büyükelçisi Nabi Şensoy da istişarelerde bulunulmak üzere Ankara'ya çağrıldı.
Türkiye’nin PKK ile mücadele kapsamında Kuzey Irak’a sınır ötesi operasyon için kolları sıvadığı bir dönemde, Amerikalı yetkililerin soykırım kararının genel kurul gündemine alınmasını önleyememeleri durumunda da iki ülke ilişkilerinin zora gireceği değerlendirmeleri yapılmaya başlandı. Öyle ki, Amerikalı yetkililer, kararın Temsilciler Meclisi’nden geçmesi halinde Türkiye’yi Kuzey Irak’a sınır ötesi operasyon yapmaktan vazgeçirmekte zorlanacak. Olası bir sınır ötesi operasyon da, iki ülkenin Irak’taki işbirliğini olumsuz etkileyecek en büyük faktör olacak.
